Typologie(ën)

beeldhouwwerk en herdenkingsmonument
kerkhof
grafmonument

Ontwerper(s)

Marcel WOLFERSbeeldhouwer1923

J. HENDRICKXarchitect1923

VERSTREPEN & FRÈRESSteenkapper1880

CORDEMANSSteenkapper1900

Ant. NELSONbeeldhouwer1900-1914

S. NORGAbeeldhouwer

Stijlen

Art deco
Neogotiek

Onderzoek en redactie

2006

id

Urban : 17630
lees meer

Beschrijving

Aankoopakte van terreinen waarop kerkhof is aangelegd, dateert van 21.03.1918. Plan voor aanleg van gemeentelijk kerkhof goedgekeurd door Gemeenteraad van 17.09.1918. Eerste begrafenissen in september 1919.

In 1934 werd oud parochiaal kerkhof van Sint-Pieterskerk (zie Sint-Pietersvoorplein) ontruimd. Stoffelijke resten en sommige kelders werden toen overgebracht naar het nieuwe kerkhof van Stokkel.
Gezien beschikbare ruimte elk jaar kleiner werd, besloot de Gemeenteraad in 1950 tot uitbreiding van het kerkhof. Aanpalende terreinen tussen Stokkelsesteenweg en spoorlijn werden aangekocht om bestaande oppervlakte te verdubbelen. Nieuw kerkhof, aangelegd achter nr. 315 tot 383, grenst aan ouder kerkhof, maar heeft aparte ingang. Eerste begrafenis op 08.05.1974.
Ingang van oud gedeelte geflankeerd door twee analoge paviljoens in eclectische stijl, waarschijnlijk van vlak na W.O. I.

Kerkhof van Stokkel, Monument voor de gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog (foto 2006).

Centraal in ereperk en vlakbij ingang Monument voor de gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog. Oorspronkelijk stond dit monument op de Tervurenlaan ter hoogte van voormalige brug van spoorlijn Brussel-Tervuren. Daar ingehuldigd in 1923. Na W.O. II werd voor het monument stenen open boek geplaatst waarin namen van gesneuvelde soldaten uit gemeente zijn gebeiteld. Toen laan werd verbreed, werd monument in 1963 naar kerkhof van Stokkel verplaatst. Signatuur op sokkel “Marcel Wolfers 1923”. Rust op tweede sokkel van roze graniet n.o.v. arch. J. Hendrickx. “Het beeld: een jonge man met naakte torso en resoluut gezicht, staat op het punt zijn zwaard te trekken. Een oude vrouw, symbool van de Moeder des Vaderlands, staat bedroefd achter hem, omhult hem met haar kapmantel en houdt hem in haar armen. Maar de allegorie van de dood geeft hem de doodskus.” (VANDERVELDE, C., 1997, p. 300).

De opvallendste graven zijn vermeld door Cécilia Vandervelde. Onder meer de neogotische kapel van de familie Mostinck met bijzonder architecturaal karakter. Notaris Mostinck uit Brussel vestigde zich in 1850 in Sint-Pieters-Woluwe. Hij overleed in 1882, een jaar na zijn vrouw. Hij bezat een, thans verdwenen, buitenhuis in de Bemelstraat. Familiekapel afgebeeld op oude prentbriefkaarten van Sint-Pieterskerk (GASPW/DE postkaart inv. 40). Zij stond dus oorspronkelijk op voormalig parochiaal kerkhof van Sint-Pieter en werd in 1934 naar dat van Stokkel verplaatst. Klein hardstenen gebouw in typische neogotische stijl, vermoedelijk uit jaren 1880. Muuropeningen onder spitsboogvormig timpaanMonumentaal driehoekig of segmentvormig boogveld, meestal besloten in een fronton; vaak rijkelijk versierd. met veellobig decor, pinakelsSlanke beëindiging in de vorm van een gotisch torentje., attiekbalustrade met drielobbige openingen, enz. Signatuur op sokkel “Verstrepen Fr Bruxelles Evere”.

Kerkhof van Stokkel, kapel Mostinck (foto 2006).

Andere hardstenen monumenten in neogotische stijl, waarschijnlijk ook van eind XIX-begin XX. Allicht naar Stokkel verhuisd in jaren 1930, bij ontruiming van voormalig kerkhof van Sint-Pieterskerk. Onder meer concessie van families Willems, Wannaar en Beckers en kapel van familie Dumon, gesigneerd “Cordemans, ch. de Louvain 619”.

Grafkelder van de familie Levoz, ongetwijfeld van kort voor W.O. I. Mooie stèle ter nagedachtenis van Arthur Levoz “Arthur LEVOZ / 1852-1910 / Magistrat honoraire / Président d'honneur de la / Société pour la protection / de l'enfance : et son épouse / Laure HAUZEUR / 1853 – 1942”. Hardstenen stèle met bronzen bas-reliëf, in vorm van vensteropening waarin jonge vrouw het boek over kinderbescherming van A. Levoz leest, en meisje dat bloemenruiker neerlegt. Inscriptie “L'enfant c'est l'avenir”. Signatuur “Ant. Nelson”.

Kerkhof van Stokkel, stèle van kelder van familie Levoz (foto 2006).

Talrijke graven uit interbellum. Onder meer ontroerend graf van jongen met insignes – hoed, sjaal en armband – van scouts en met grafschrift “ici repose notre petit scout bien aimé Henri-Jean-Aléoda Ghyse rentré à la maison le 16 juin 1928 à l'âge de 14 ans 3 mois et 5 jours. – Etre prêt – Servir”.

De mooie art decoTendens tot de geometrisering van vormen en architecturale ornamenten die zich uitdrukt in het materiaal- en kleurgebruik. kelders grotendeels uitgevoerd door marmerslijperij Tilman, gevestigd op Stokkelsesteenweg nr. 309, vlakbij het kerkhof. Onder meer die van families Lambrechts-Dotremont en Hauwaert-Vandersaenen, allebei rijke geometrische architectuur in hardsteen en zwart marmer; die van familie Mellaerts met decor van gesculpteerde rozen; die van familie Spelten-Marien met bronzen wenende figuur in haut-reliëf, gesigneerd S. Norga.

Bronnen

Publicaties en studies
VANDERVELDE, C., Les champs de repos de la région bruxelloise, Brussel, 1997, pp. 295 tot 311.
Woluwe-Saint-Pierre, situation communale, réalisations, projets, s.d., 1950.