Typologie(ën)

architectenwoning
kantoorgebouw

Ontwerper(s)

Fritz SEELDRAYERSarchitect1935

Jean-Pierre CLUYSENAARarchitect1841

J. CARBALLOarchitect1993

Statut juridique

Beschermd sinds 11 september 1992

Stijlen

Neorenaissance
Postmodernisme

Inventaris(sen)

  • Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
  • Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
  • Het monumentale erfgoed van België. Sint-Joost-ten-Node (DMS-DML - 1994-1997)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Artistiek
  • Esthetisch
  • Historisch
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

1993-1995

id

Urban : 10899
lees meer

Beschrijving

Gevel, trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. en twee salons van de voormalige persoonlijke woning van arch. J.-P. CLUYSENAAR beschermd bij K.B. van 24.08.1992. Heden deel uitmakend van het kantoorgebouw van de "Schweiz House Assurance Cie", dat gebouwd werd in 1993 n.o.v. arch. J. CARBALLO van het architectenbureau H. GILSON.

Oorspronkelijk gebouw bestaande uit twee gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. huizen in neoclassicistische stijl met elementen uit de Italiaanse renaissance, n.o.v. arch. J.-P. CLUYSENAAR (1841), waarvoor bouwaanvraag van 1846.
Bepleisterde en beschilderde gevels op arduinen plint met drie bouwlagen van afnemende grootte en in totaal zes traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken. (pannen).

Gevelopstand van nr. 11 heropgebouwd arch. F. SEELDRAYERS (1935): vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) geritmeerd en verdeeld door een opeenvolging van drie klassieke pilasterordes. PilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. met paneeldecoratie, op begane grond in blauwe hardsteen, een op bel-etage onder gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. bogenrij, in laatste twee bouwlagen onder een doorlopend  entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles.. Begane grond met schijnvoegenImitatievoeg in metsel - of pleisterwerk, aangebracht om regelmatige verdeling te bewerkstelligen of bijvoorbeeld natuurstenen parement (simili) te suggereren., rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op lekdrempels met consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., in derde traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) grote smeedijzeren deur met rankenversiering. Verdiepingen met rechthoekige of rondbogige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. voorzien van ijzeren borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., in tweede bouwlaag rijkelijk gedecoreerd met o.a. timpanenMonumentaal driehoekig of segmentvormig boogveld, meestal besloten in een fronton; vaak rijkelijk versierd. met bas-reliëfs waarop putti staan afgebeeld, zwikkenHoekstuk tussen een boog en de omlijsting waarin de boog gevat is. met rozetmotief, muurdammen en omlijstingen met paneeldecoratie en festoenenAan strikken of linten opgehangen slinger van gehouwen of gesneden vruchten en loofwerk, vaak met neerhangende uiteinden.; in laatste bouwlaag onder waterlijstVooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen. en sleutelSluitsteen van een opening; weerhoudt de gewelfstenen in een boog of gewelf.. FriesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…). met panelen. KroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief..

Aanpassing van het pand aan nieuwe commerciële bestemming in 1935 i.o.v. Sogemo, door arch. F. SEELDRAYERS. Het pand kreeg een nieuwe pleisterlaag waardoor een groot deel van de stucdecoratie onherroepelijk verloren ging, de putti op de timpanenMonumentaal driehoekig of segmentvormig boogveld, meestal besloten in een fronton; vaak rijkelijk versierd. werden vervangen door bloemenkorven, de begane grond werd links voorzien van een winkelpui, de salon en eetzaal veranderden in lokettenzaal en bureaus.

De eveneens verbouwde achtergevel (Liefdadigheidsstraat nr. 34) kreeg rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met houten kozijnenSamenstel van stijlen en regels, geplaatst in een venster- of deuropening, waarin de ramen en/of deuren zijn gevat. en art-decoglasramen boven de tussendorpelStenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt..

In 1956 uitbreiding met twee linkertraveeën (nr. 10) n.o.v. arch. F. DE MONTIGNY i.o.v. "Lloyds belge": eerste bouwlaag met vitrine, derde bouwlaag volledig verbouwd, toevoeging van vierde bouwlaag met traveeverdeling door vlakke pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. waartussen verdiepte rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur., plat dak richting Liefdadigheidsstraat.

In 1958 bouw van een atelier n.o.v. arch. L. SMETS.

Architectenbureau H. GILSON stelde in 1988 een project voor om een nieuw kantorencomplex op de plaats van het pand te bouwen. Dit werd echter tegengehouden door de inwerkingstelling van de beschermingsprocedure voor het aandeel van J.-P. CLUYSENAAR. Een eerste aangepast ontwerp uit 1989 werd vervangen door dat van 1993. Hierbij werden de eerste twee bouwlagen geïntegreerd in de nieuwe gevel en de hal en twee salons van de bel-etage bewaard.
Heden monumentale en toneelmatige postmoderne gevel die weinig rekening houdt met de oorspronkelijke opstand.

Interieur
: rechte trap met bordes1. Verhoogd platform vóór de ingang van een gebouw, bereikbaar via een aantal treden; - 2. Vloertje, boven aan of midden in een trap.; overloop van eerste verdieping met balustradeHekwerk van spijlen of balusters. en dubbele bogenrij op gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. Ionische zuilen; gelijkaardige opstelling in trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht., zij het met blindbogen op gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. halfpilasters; in zwikkenHoekstuk tussen een boog en de omlijsting waarin de boog gevat is. plaasteren bustes naar Romeinse voorbeelden, toegeschreven aan beeldhouwer E. MÉLOT; gecompartimenteerde plafonds met op doek gemaroufleerde schilderingen met rankwerkVersiering bestaande uit een buigzame, slingerende tak, versierd met lofwerk.. Salons met cassettenplafond voorzien van verguld lijstwerk en beschilderd met neo-Italiaanse renaissancedecoratie waaronder putti, rankwerkVersiering bestaande uit een buigzame, slingerende tak, versierd met lofwerk. en vruchten; parketvloeren met geometrische motieven; marmeren schouwen.
De brand in 1993 bracht zware schade toe aan het interieur en maakte een restauratie noodzakelijk. De ontdekking van plafondschilderingen met figuratieve voorstellingen onder de verschillende plaaster- en verflagen leidde tot een poging tot reconstructie, evenals van het polychrome pleisterwerk en behangpapier, o.l.v. het atelier van J.F.
THEYSKENS.

Bescherming 11.09.1992.

Bronnen

Archieven
GASJ/DS/OW 28 (1846), 12527 (1935), 17400 (1989).

Publicaties en studies
Bezwaarschrift tegen de afbraak van de woning gelegen Brussel, 11 Kunstlaan, Sint-Lukas Archief, 1989.
CASTERMANS, A., Parallèle des maisons de Bruxelles et des principales villes de la Belgique, construites depuis 1830 jusqu'à nos jours, représentées en plans, élévations, coupes & détails intérieurs et extérieurs, mesurées et dessinées par Auguste Castermans, architecte, E. Noblet, Luik, s.d.
CLUYSENAAR, F., Une famille d'artistes. Les Cluysenaar, M. Weissenbruch, Brussel, 1928..
SCHAYES, A.G.B., Histoire de l'architecture en Belgique, depuis les temps les plus reculés jusqu'à l'époque actuelle, Brussel, 1852-1853.