Typologie(ën)

cinema/bioscoop
overdekte markt/hal

Ontwerper(s)

Charles DEWYSarchitect1920

INCONNU - ONBEKEND1888

Stijlen

Art deco
Beaux-Artsstijl

Inventaris(sen)

  • Inventaris van de Industriële Architectuur (AAM - 1980-1982)
  • Inventaris van de Bioscoopzalen (1993)
  • Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
  • Het monumentale erfgoed van België. Sint-Gillis (DMS-DML - 1997-2004)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Artistiek
  • Esthetisch
  • Historisch
  • Wetenschappelijk
  • Sociaal
  • Technisch
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

1997-2004

id

Urban : 8808
lees meer

Beschrijving

Complex uit 1888. Vervangt ensemble van oude, onbewoonbaar verklaarde, huizen; gebouwd op doorlopend  perceel met Fortstraat als permanente markthal. Voorheen twee identieke gevels van twee bouwlagen, nu enkel in Fortstraat nog bewaard. Ruimte oorspronkelijk onder fraai gebinte van hout en staal met bekronend lichtkoepeltje. Markt verbouwd tot bioscoop ‘Bristol' met ca. 1300 zitplaatsen, n.o.v. arch. Charles De Wys, 1920; gevel op steenweg daartoe verhoogd en gerenoveerd in Beaux-ArtsstijlArchitectuurstroming (ca. 1905-1930) met reminiscenties aan de grote Franse architectuurstijlen uit de 18e eeuw. Rijk en zorgvuldig gedecoreerde gevels in natuursteen en/of simili of in combinatie met baksteen. Borstweringen en poorten in fraai uitgewerkt smeedwerk.. Inkomhal verbouwd in art-decostijl n.o.v. dezelfde architect (1936); tevens modernisatie en verruiming van interieur door afbraak van derde balkon, zij- en bovengalerijen en afschaffing van 300-tal plaatsen. Benedenverdieping verbouwd en grondig vereenvoudigd (1948). ‘Bristol' sluit definitief de deuren in 1972. Benedenverdieping sinds 1980 ingrijpend verbouwd en ingenomen door supermarkt die zich ook over twee belendende gebouwen uitstrekt.

Hoofdgevel op steenweg van drie bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) geritmeerd door pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel.. Korf- of rondboogvensters met gesculpteerde sleutelSluitsteen van een opening; weerhoudt de gewelfstenen in een boog of gewelf.. Tweelicht in hoogste bouwlaag van middentravee. Gevel bekroond door centraal frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. waarvan profilering verdwenen is. Bepleisterde gevel met schijnvoegenImitatievoeg in metsel - of pleisterwerk, aangebracht om regelmatige verdeling te bewerkstelligen of bijvoorbeeld natuurstenen parement (simili) te suggereren. in Fortstraat. Symmetrische compositieTypische gevelopstand bestaande uit drie gelijke traveeën; in Brussel komt dit geveltype vaak voor met drie bouwlagen volgens verkleinende ordonnantie; de centrale travee wordt in vele gevallen rijker uitgewerkt en benadrukt door haar licht te laten uitspringen en/of door één of meerdere balkons; het grondplan bestaat over het algemeen uit een aaneenschakeling van kamers. van twee bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) geritmeerd door pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel.. Middenrisaliet met hoge tweelichtenTweedelige lichtopening, door deelzuiltje gesplitst. in tweede bouwlaag en bekronend frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening..

Interieur heeft slechts enkele sierelementen van voormalige bioscoop behouden; van voormalige markthal lijkt niets bewaard, behalve mogelijk gedeelte van haar gebinte in Fortstraat.

Bronnen

Archieven
GASG/DS 71: 1914 (1888), 62 (1920), 207 (1936), 56 (1948), 50 (1972); Sint-Gillisvoorplein nr. 3: 80 (1980).

Publicaties en studies
CRUNELLE, M., DEBLIECK, D., VAUTHIER, E., et al., Inventaire des salles de cinéma de la Région de Bruxelles, Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Dienst Monumenten en Landschappen, Brussel, 1994, fiche 152.
PIERRET, J., Le 7ème Art a cent ans…mais que sont nos cinés saint-gillois devenus, Syndicat d'Initiative de Saint-Gilles asbl, Cercle d'Histoire et de Documentation Locale, Brussel, 1997.

Tijdschriften
QUEILLE, G., ‘ Le nouveau ciné Bristol à Saint-Gilles, architecte Charles De Wys ', Bâtir, 47, 1936, pp. 887-888.