Typologie(ën)

stadhuis/gemeentehuis

Ontwerper(s)

Victor BESMEarchitect, wegeninspecteur1864

Stijlen

Neoclassicisme

Inventaris(sen)

  • Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
  • Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
  • Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
  • Het monumentale erfgoed van België. Sint-Gillis (DMS-DML - 1997-2004)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Artistiek
  • Esthetisch
  • Historisch
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

1997-2004

id

Urban : 7502
lees meer

Beschrijving

Groot gebouw in neoclassicistische stijl, parallel aan Sint-Gilliskerk en op hoek met Fortstraat en Sint-Gillis-Kerkstraat, n.o.v. arch. Victor Besme, 1864; eerste uitbreiding in 1875; tweede maal vergroot n.o.v. arch. Edmond Quétin, 1881. Niettemin in jaren 1890 te klein geacht en in eerste jaren van XX vervangen door groot gemeentehuis in het zuiden van de gemeente (zie Maurice Van Meenenplein nr. 39). Oud gemeentehuis deels verbouwd tot Vredegerecht; ander gedeelte achtereenvolgens ‘Museum van het leven van Sint-Gillis', kunstgalerij en momenteel politiekantoor.

Oorspronkelijk vierkantig gebouw (A) van twee bouwlagen en gevels met vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). In 1875 in Fortstraat voorzien van voorgebouw (B) op schouderboogvormig grondplan met twee bouwlagen onder mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken. met dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap.. In 1881 toevoeging van verdieping en groot volume (C) met twee spits naar elkaar toelopende gevels en met elkaar verbonden door rotonde; eerste gevel in verlengde van bestaande gevel tegenover kerk, tweede gevel langs Sint-Gillis-Kerkstraat.

Vml. Gemeentehuis van Sint-Gillis, uitbreiding van 1881, plattegrond 2de verdieping, GASG/OW. (niet geklasseerd fonds).

Homogeen geheel, waarin gevels van uitbreidingen kenmerken van oorspronkelijk volume hernemen. BepleisterdeMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. gevels met hardstenen elementen. Op benedenverdieping geblokte pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel., soms in hardsteen. Licht hellend dak met talrijke hoge schoorstenen.
Gevel op Voorplein met vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...); centrale traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) met deur tussen hardstenen pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. en op eerste verdieping vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. onder entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles.. Gevel tegenover kerk met acht traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...); derde en vijfde als risaliterende toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht. tussen geblokte pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. en onder frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening.; venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. onder entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. en balkon met witstenen balustradeHekwerk van spijlen of balusters. tussen postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering. op eerste verdieping. Gevel in Sint-Gillis-Kerkstraat met drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...); verbonden met vorige gevel door rotonde met twee bouwlagen op onderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen. met drie deuren en onder dakterras met balustradeHekwerk van spijlen of balusters.. Voorgebouw in Fortstraat met centrale risaliterende toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht. tussen geblokte pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. en onder frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. en tentdak; op verdieping vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. onder entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. en balkon met balustradeHekwerk van spijlen of balusters..

Vml. gemeentehuis van Sint-Gillis, lokalen van het Vredegerecht, <a href='/nl/glossary/248' class='info'>trappenhuis<span>Gedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht.</span></a> (foto 2003).

Interieur: Gedeelte waar Vredegerecht gevestigd is nog met oorspronkelijk neoclassicistische aankleding. TrappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. verlicht door ovale lichtkoker; fraaie smeedijzeren trapleuning. Halfronde zittingzaal met weelderig lijstwerk; oorspronkelijk houten meubilair.

Bronnen

Archieven
GASG/OW. (niet geklasseerd fonds).
Verzameling postkaarten Dexia Bank.

Publicaties en studies
BERNIER, F., Monographie de Saint-Gilles-lez-Bruxelles, P. Weissenbruch, Brussel, 1904, pp. 75-77.