Onderzoek en redactie

1997-2004

 

Bekijk de weerhouden gebouwen

Van Hallepoortlaan naar Heldenplein.

Samen met Émile Féron- en Belgradostraat aangelegd op gedeelte van Oude Vorstweg. Deze zeer oude en belangrijke verbindingsweg, vermeld vanaf 1321 en waarschijnlijk nog ouder, werd ook Oude Herbaene van Brussel naer Halle genoemd. In 1845 herdoopt in Hondestraet.

Genoemd naar André-Napoléon Fontainas (1807–1863), politicus en liberaal democraat, schepen van Openbaar Onderwijs en burgemeester van Stad Brussel.

In haar laatste kwart maakt ze een bocht, ter hoogte waarvan een rij van kleine, waarschijnlijk oude huizen, van de rooilijn afwijkt (zie nr. 21-23 tot 37). Vanaf 1850 bebouwd met huizen met neoclassicistische inslag. Groot aantal ervan gesloopt in kader van ‘BBP Vlogaerttoren', bij K.B. van 06.03.1958, gewijzigd op 06.02.1969 en opnieuw goedgekeurd op 13.10.1978, waarbij zone bestemd wordt voor grote complexen (zie ook Vlogaertstraat en Jacques Francksquare). Onpare kant van 1960 tot 1990 bebouwd met meerdere appartementsgebouwen (zie nr. 5, 7, 11, 13). Pare kant, nu grenzend aan J. Francksquare, vanaf 1963 volledig gesloopt. Alleen middelste gedeelte bebouwd (zie nr. 4 tot 16) in jaren 1990 met ensemble van zeven huizen in postmodernistische stijl met art-nouveau-elementen. Zoals het ensemble van 1900-1902 n.o.v. arch. Ernest Blerot (zie Vanderschrickstraat nr. 1 tot 25), vormen de gevels verschillende variaties op hetzelfde thema: dezelfde omvang, erkers, hoektorentjes of balkons met metalen borstweringen. Met dit ontwerp poogt men straatbeeld opnieuw een menselijke schaal te geven en hoge torens van J. Francksquare te verbergen.

Niet geselecteerde nr.: 1 en Hallepoortlaan nr. 19, 20, 21: ensemble van drie gebouwen in neoclassicistische stijl, op nr. 1 en Hallepoortlaan hoekgebouw met meermaals verbouwde handelsruimte; 4 tot 16: ensemble van zeven huizen waarin 31 appartementen, op halfverzonken garage en gebouwd in midden van huizenblok (zie J. Francksquare) i.o.v. Sint-Gillishaard en n.o.v. arch. Serge Gabriel en bureau Archidis, 1993, ingehuldigd in 1998; ter vervanging van huizen met neoclassicistische inslag van 1870 en vanaf 1963 gesloopt; 5: appartementsgebouw, na 1958; 7: op hoek met C. De Paepestraat, groot appartementsgebouw n.o.v. bureau Archi + i, 1993, ter vervanging van huizen in neoclassicistische stijl, 1874 (vroeger nr. 9-11) en 1864 (vroeger nr. 13); 11, 13: identieke gebouwen met sociale woningen n.o.v. La Pierre d'Angle (arch. P. Willems, J. Houde, J.P. Verleyen), 1989, ter vervanging van ensemble van zes huizen van 1863 waarvan percelen hoek vormen met C. De Paepestraat en nu opgenomen zijn in Germeauxsquare (zie É. Féronstraat nr. 12); 21-23: ensemble van industriële gebouwen uit verschillende periodes: ‘Distillerie Verheggen et Van Vreckom' gebouwd in 1881 en uitgebreid in 1886 met loods en fabriek van lithografiestenen A. J. Simon, destijds tevens gevestigd op nr. 9 en 14. Ensemble in 1897 gekocht en uitgebreid door gieterij Petermann (zie ook É. Féronstraat nr. 55 en Zwedenstraat nr. 46). Gieterij, in 1903 herdoopt tot ‘Société Nationale des Bronzes', achteraan uitgebreid met nieuw atelier (1912) en met huizen op nr. 23 tot 31 (1913), omgevormd tot kantoren en ateliers. Complex aangekocht (1931) en tot garage verbouwd door ‘SA Auto-Service'; 27: opbrengsthuis, resulterend uit verbouwing van drie huizen met neoclassicistische inslag (vroeger nr. 27, 29, 31) van vóór 1873; 33: huis met neoclassicistische inslag, vóór 1873; 35: huis vroeger met neoclassicistische inslag, vóór 1873, muuropeningen gewijzigd en met briketten bekleed. Hergebruikte hardstenen deuromlijsting, vermoedelijk uit XVIII; 37: huis vroeger met neoclassicistische inslag, vóór 1873, nu met briketten bekleed; 39-41: groot gebouw in neoclassicistische stijl, verbouwd door arch. G. Pirson, 1990 (volgens De Keyser, G., 1996); 43: huis in neoclassicistische stijl, nu in bezit van Grondregie. Handelsruimte, 1972; 45: huis in neoclassicistische stijl; 47 en Heldenplein nr. 3: hoekhuis in neoclassicistische stijl, 1870, verbouwd (1920).

Bronnen

Publicaties en studies
DEMETER, S., GOOSSENS, O., JACQMIN, Y., et al., Architectuur in Sint-Gillis, Dienst Monumenten en landschappen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Brussel, 1999, p. 34.
DE SALLE, J., OLEFFE, A., Het merkwaardig patrimonium in de Brusselse sociale huisvestingssector, Cooparch-RU, Brussel, 2000, fiche 35.
JURION-de WAHA, F., Découvrez l'architecture scolaire à Bruxelles, Fondation Roi Baudouin, Bruxelles, 1987 (La mémoire des pierres), p. 255.
BLONDIAU, G., SOBIESKI, Ch. (o.l.v.), Stedelijke en architecturale gehelen in Sint-Gillis, Dienst monumenten en landschappen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Gemeente Sint-Gillis, 1999, p. 34.
La vie économique à Saint-Gilles, des origines à demain, Syndicat d’initiative, Sint-Gillis, 1993, p. 124.

Archieven van de niet geselecteerde nr.
GASG/DS 1: 2312 (1874); 4 tot 16: 170 (1993); 7: – (1993); 9-11: 411 (1874); 11, 13: 32 (1989); 13: 307 (1864); 21-23: 199 (1881), – (1912), 204 (1913), – (1931); 43: 73 (1972); 47: 704 (1870), 137 (1920).