Typologie(ën)

fabriek
burgerwoning
elektriciteitscabine

Ontwerper(s)

INCONNU - ONBEKEND1901

INCONNU - ONBEKEND1882

Jacques VAN CAMParchitect1959

Stijlen

Eclectisme
Neoclassicisme
Modernisme

Inventaris(sen)

  • Inventaris van de Industriële Architectuur (AAM - 1980-1982)
  • Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
  • Het monumentale erfgoed van België. Sint-Gillis (DMS-DML - 1997-2004)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Artistiek
  • Esthetisch
  • Historisch
  • Wetenschappelijk
  • Technisch
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

1997-2004

id

Urban : 1372
lees meer

Beschrijving

Industrieel ensemble dat grootste deel inneemt van bouwblok tussen F. Bernierstraat, Schietbaanstraat, Montenegrostraat en Bosniëstraat. Gebouwd na besluit van gemeenteraad van 1900 en ingehuldigd door burgemeester Maurice Van Meenen in 1901.

Centrale en kantoren werden ondergebracht in heringerichte lokalen van een slachthuis, ontworpen ca. 1882. Complex herhaaldelijk gewijzigd tijdens XX, onder meer door arch. Jacques Van Camp, 1959, die een uitbreiding ontwerpt binnen het bouwblok en een huis in Bosniëstraat nr. 44. Nu kantoren van OCMW en gemeentelijk voertuigenpark.

Fernand Bernierstraat 38, directiekantoren van de vml. elektriciteitscentrale (A) (foto 2004).

F. Bernierstraat nr. 38. Op hoek met Schietbaanstraat, huis in eclectische stijl met vier gevels (A), ca 1882, waar de directiekantoren van de fabriek gevestigd waren.
Bepleisterde gevel met schijnvoegenImitatievoeg in metsel - of pleisterwerk, aangebracht om regelmatige verdeling te bewerkstelligen of bijvoorbeeld natuurstenen parement (simili) te suggereren. op benedenverdieping. Twee bouwlagen onder mansarde. Aan straatkant, drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in F. Bernierstraat en vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in Schietbaanstraat, met overwegend blindeZonder opening; blind venster, schijnopening. muuropeningen; op verdiepingen onder entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles.. DakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. onder frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening.. Centrale trapezoïdale erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. in F. Bernierstraat, wellicht later gebouwd. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ...  vervangen.

Aansluitend in de F. Bernierstraat, lang bakstenen gebouw, opgetrokken in twee fasen. Links, op nr. 40, volume ontworpen vóór 1933 (B), met drie bouwlagen en drie ongelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), gevel geflankeerd door pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel..
Rest van gebouw (C), rechts, en attiekverdiepingVerdieping (soms halve verdieping), gelegen net boven de kroonlijst of als terugspringende hoogste verdieping van een gebouw.  dat gedeelte van ensemble bekroont is een na-oorlogse uitbreiding. Monumentale gevel, eindigend met grote hoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw. aan Bosniëstraat, verlicht door hoge muuropeningen met tussenstijlen met decoratief metselwerk en deels vervangen metalen schrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... . Imposant hardstenen paneel met opschrift ‘électricité / de / saint-gilles'.

Fernand Bernierstraat 38, 40 en Bosniëstraat 40, 42, 44, machinezaal (E) (foto 1998).

Twee bewaarde machinekamers (D, E), in elkaars verlengde en parallel met gebouw in F. Bernierstraat.
Vroegere machinekamer (D), 1900, ondergebracht in langwerpig volume onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken. met opengewerkte nok. TopgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. aan noordkant met mooi glasraam met metaalstructuur, onder kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). met lamberkijnDraperie in guirlandevorm, al dan niet met kwasten; vaak geschilderd of nagebootst in hout, metaal, .... Gewijzigd in kantoren (1999), gerenoveerd door arch. Jean Annart, 2004.
Nieuwe machinezaal (E), met dubbel zo groot volume als voorgaande is n.o.v. aannemers Podevain en Cnapelinckx, 1910. ZadeldakDak met twee hellende dakvlakken. zijdelings opengewerkt; topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. aan zuidkant met groot vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. met metaalstructuur. Nog steeds uitgerust met bewaard kraan, gebouwd door Bertaux & Cie. Gebouw thans door opengewerkte betonstructuur verbonden met volume van één bouwlaag in Bosniëstraat.

Bronnen

Archieven
GASG/DS 68 (1959).

Publicaties en studies
Inventaire visuel de l'architecture industrielle à Bruxelles. Saint-Gilles, AAM, Brussel, 1980-1982, fiche 36.