Typologie(ën)

ander kunstwerk

Ontwerper(s)

Jacques DE LALAINGbeeldhouwer1887-1913

Joseph DIONGREarchitect1913

Statut juridique

Beschermd sinds 04 juni 2009

Stijlen

Art nouveau

Inventaris(sen)

  • Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
  • Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
  • Het monumentale erfgoed van België. Schaarbeek (Apeb - 2010-2015)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Artistiek
  • Esthetisch
  • Historisch
  • Landschappelijk
  • Sociaal
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

2012-2013

id

Urban : 21954
lees meer

Beschrijving

Ook Het gevecht van de tijgers en de slangen genoemd, monumentale bronzen lichtmast met art-nouveau-invloed, n.o.v. beeldhouwer Jacques de Lalaing, ontworpen tussen 1887 en 1913. In 1926 werd de mast door de erfgenamen van de beeldhouwer aan de gemeente Schaarbeek geschonken. Signatuur en gieterijmerk op het voetstuk: “Jacques de Lalaing / 1913” en “FONDERIE NATLE DES BRONZES / ANCNE FIRME J PETERMANN / ST GILLES BRUXELLES”.

Een eerste versie van de mast, in gips, werd in 1887 op de Salon van Brussel tentoongesteld, waar hij grote bijval oogstte. Zijn hele leven lang probeerde de beeldhouwer zijn werk in de openbare ruimte te laten plaatsen, en hij wijzigde het constant. Na mislukte pogingen om het te vestigen op onder meer de Ambiorixsquare in 1888, voor het Zuidstation in 1893 of op het De Brouckèreplein het jaar daarop, werd de definitieve bronzen versie, waarvan de hardstenen sokkel werd gemaakt in samenwerking met architect Joseph Diongre, getoond op de Wereldtentoonstelling van Gent in 1913. In 1926 werd de mast uiteindelijk opgesteld aan de ingang van het Josaphatpark, op de kruising van de Voltairelaan en de Deschanellaan. In 1953 werd het werk in een gemeentelijke opslagplaats opgeborgen, tot het in 1993 opnieuw werd gemonteerd op het Colignonplein, maar zonder zijn lampen, voordat het in 2006 naar zijn oorspronkelijke plaats terugkeerde. In 2012-2013 werd de mast gerestaureerd en werden de ontbrekende elementen gereconstrueerd (bureau ORIGIN Architecture & Engineering).

De mast bestaat uit een voetstuk met drie poten verbonden door holronde vlakken en een lange zeshoekige schachtDe ruimte waarin de liftkooi en/of het tegengewicht bewegen, begrensd door de wanden, het plafond en de bodem van de put. De schacht kan gesloten of gedeeltelijk open zijn.  met een verlichtingselement met vier lampen die op een hoogte van vijftien meter hangen. Het voetstuk is versierd met beeldhouwwerken in uitgesproken hoog-reliëf die gevechten voorstellen tussen tijgers en slangen tegen een achtergrond van bananenboombladeren. De soepele bewegingen van de tijgers en de kronkelingen van de slangen behoren tot de decoratieve taal van de art nouveauInternationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In België kent de stijl twee stromingen, namelijk de florale art nouveau met Victor Horta als boegbeeld en anderzijds de geometrische art nouveau beïnvloed door Paul Hankar of de Wiener Secession..

Beschermd 04.06.2009.

Bronnen

Publicaties en studies
DEROM, P. (o.l.v.), De beelden van Brussel, Galerie Patrick Derom, Brussel, Uitgeverij Pandora, Antwerpen, 2000, pp. 136-137.
DEROM, P., Les sculptures de Bruxelles. Catalogue raisonné, Galerie Patrick Derom, Brussel, 2002, p. 114.
LETTENS, H., KERREMANS, R., VERBRUGGEN, N en R., Le mât électrique. Jacques de Lalaing (1858-1917), Gemeente Schaarbeek, 1993.

Websites
Fonds voor het Erfgoed van Schaarbeek
Jacques de Lalaing