Onderzoek en redactie

2013-2014

 

Bekijk de weerhouden gebouwen
De Ooststraat verbindt de Haachtsesteenweg met de Josaphatstraat. De Bijenkorfstraat begint er aan pare zijde.

De twaalf meter brede straat werd aangelegd op vraag van en op de terreinen van de erven Verboeckhoven, ridder Moyart en de kerkfabriek van de Onze-Lieve-Vrouw-ter-Zavelkerk. Ze verbonden er zich toe de kosten voor de riolering, de ophogingswerken en de bestrating op zich te nemen en de wegbaan gratis aan de gemeente af te staan. Het ontwerp werd tijdens de gemeenteraadszitting van 15.11.1881 goedgekeurd en de werken voor de aanleg van de straat werden in 1885 voltooid.

De naam van de straat herinnert misschien aan de aanwezigheid van het oude observatorium van Sint-Joost-ten-Node, dat tussen 1827 en 1891 aan de huidige Henri Fricksquare lag. De namen van de Poolstraat en de Middaglijnstraat in Sint-Joost verwijzen eveneens naar deze instelling.

De residentiële Ooststraat werd hoofdzakelijk tussen 1884 en 1895 bebouwd aan pare zijde en tussen 1891 en 1911 aan onpare zijde. Aan die zijde lag het eigendom Verboeckhoven, vanaf de Haachtsesteenweg tot ongeveer halverwege de straat, waarop tussen 1840 en 1858 een villa werd gebouwd. Deze werd verbouwd en in de bouwlijn opgenomen (zie nr. 27-27a), terwijl de rest van het terrein als bouwpercelen werd verkocht, grotendeels in 1892. In de jaren 1960 werden de eerste huizen op de hoek met de steenweg echter gesloopt om plaats te maken voor een groot kantoorgebouw.

De huizen in de Ooststraat zijn overwegend in neoclassicistische stijl, zoals nr. 38 (1884) en 40, die een bijzonder homogene huizenrij vormen met nr. 42 tot 48 (zie deze nummers). Andere zijn in eclectische stijl, zoals nr. 19 (1894) en 71 (1895), of neogotische stijl (zie nr. 2). Verscheidene woningen werden als geheel ontworpen, zoals nr. 13 en 15 (1900), 29 tot 35 (n.o.v. architect Arthur François, 1898), met in het laatste nummer het atelier van schilder-glazenier Ed. Steyaert, 41 tot 55 (zie deze nummers), of 73 en 75 (1901), ontworpen i.o.v. aannemer P. Parmentier.

Bronnen

Archieven
GAS/DS 13: 86-21; 15: 86-23; 29 tot 35: 86-35; 38: 86-38; 71: 86-71; 73, 75: 86-73-75.
GAS/Bulletin communal de Schaerbeek, 1881, pp. 462-465, 511-514, 522; 1882, pp. 676-677.

Publicaties en studies
BERTRAND, L., Schaerbeek depuis cinquante ans. 1860-1910, Librairie de l'Agence Dechenne, Brussel, 1912. p. 49.
DEKOSTER, J.-A., Les rues de Schaerbeek, Brussel, 1981, p. 42.
MERTENS, A., ROZEZ, “Est (rue de l')”, Annuaire du Commerce et de l'Industrie de Belgique, Province de Brabant, Bruxelles et sa banlieue, Brussel, Établissements généraux d'imprimerie, 1899.

Kaarten / plannen
POPP, P. C., Atlas du Royaume de Belgique, plan parcellaire de la commune de Schaerbeek, ca. 1858.
Plan de la commune de Schaerbeek 1876, Nationaal Geografisch Instituut.