Typologie(ën)

landhuis
woning met kunstenaarsatelier
bijgebouwen

Ontwerper(s)

INCONNU - ONBEKEND1840-1858

Stijlen

Neoclassicisme

Inventaris(sen)

  • Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
  • Het monumentale erfgoed van België. Schaarbeek (Apeb - 2010-2015)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Artistiek
  • Esthetisch
  • Historisch
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

2013-2014

id

Urban : 23066
lees meer

Beschrijving

Voormalige villa in neoclassicistische stijl, gebouwd tussen 1840 en 1858 door de familie Verboeckhoven, waarschijnlijk de kunstschilders Eugène en Ch. Verboeckhoven, verbouwd en vergroot in 1897 n.o.v. architect Oscar Simon, nadien opgesplitst in twee woningen en gewijzigd door aannemers Varlet Frères in 1923.

Geschiedenis
Vóór de aanleg van de Ooststraat was dit huis een vierkante villa gelegen aan de achterzijde van een lang terrein haaks op de Haachtsesteenweg, aangelegd als tuin met twee ovale vijvers afgeboord door weggetjes. De villa had aan de zijkant vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), met aan de steenweg een uitspringend toegangsportaal met zuilen. Achteraan was een L-vormig volume met twee ateliers aangebouwd.

Detail uit [i]Plan de la commune de Schaerbeek 1876[/i], met zicht op het eigendom Verboeckhoven (Nationaal Geografisch Instituut).

Tussen 1881 en 1892 werd een gedeelte van het eigendom, gelegen op de hoek met de steenweg, verkocht als bouwterreinen met rooilijn aan de nieuwe Ooststraat. In 1892 werd het overblijvende gedeelte, waaronder de gebouwen, verkocht in dertien loten, waaronder de percelen van de huidige nr. 15 tot 25 en 29 tot 35, deze laatste ter vervanging van de ateliers. De villa werd bewaard, maar haar noordgevel lag thans aan de straat. In 1897 voegde architect Oscar Simon twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in dezelfde stijl toe, rechts van deze gevel, waardoor een koetsdoorgang ontstond vóór het oorspronkelijke portaal1. In muur uitgespaarde ruimte voor een deur of toegang; - 2. Meer gesloten, voor of achter een gebouw geplaatste beschutting (voorbouw, vestibule). van de westgevel, die behouden bleef. Achteraan bouwde hij tevens stallingen die nog altijd bestaan. In 1923 splitsten de aannemers Varlet Frères, de eigenaars, de villa op in twee woningen, de eerste met twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) (nr. 27a), met een deur in de tweede traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), de tweede met vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) (nr. 27), en ze overkapten het geheel met een mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken..

Beschrijving
Twee bouwlagen en zes traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), de eerste vier gebouwd tussen 1840 en 1858, de twee volgende toegevoegd in 1897. Benedenverdieping met schijnvoegenImitatievoeg in metsel - of pleisterwerk, aangebracht om regelmatige verdeling te bewerkstelligen of bijvoorbeeld natuurstenen parement (simili) te suggereren.. Op de tweede traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), toegangsdeur uit 1923 ter vervanging van het oorspronkelijke vensterLicht- en/of luchtopening in een muur.. Op de laatste traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), inrijpoort bekroond door een balkon met balustradeHekwerk van spijlen of balusters. voor een glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. onder entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles.. Mansarde uit 1923, met dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. onder frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening.. KroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement)., deuren en raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met metalen roedeverdeling op nr. 27a bewaard.

Interieur. Op nr. 27a, in het midden, bewaard trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. van de oorspronkelijke villa of ingericht in 1923 ter vervanging ervan. Op nr. 27, op de benedenverdieping, drie in elkaar lopende kamers achter de eerste twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Achter de twee volgende, koetsdoorgang waarvan de toegang met zuilen in zwart marmer is bewaard – echter zonder het bekronende terras – en waaruit achteraan een trap uit 1923 naar de verdiepingen vertrekt.

Bronnen

Archieven
GAS/DS 86-27, 86-33.
GAS/OW 86.

Publicaties en studies
DENHAENE, G., L'expansion de Bruxelles au XIXe siècle. Naissance du Faubourg de Schaerbeek: histoire et images, vzw PatriS, Brussel, 2002, p. 62.
MERTENS, A., ROZEZ, “Haecht (chaussée de)”, Annuaire du Commerce et de l'Industrie de Belgique, Province de Brabant, Bruxelles et sa banlieue, Brussel, Établissements généraux d'imprimerie, 1859-1860 tot 1881.

Kaarten / plannen
Atlas des chemins vicinaux de Schaerbeek, begin jaren 1840.
POPP, P. C., Atlas du Royaume de Belgique, plan parcellaire de la commune de Schaerbeek, ca. 1858.
Plan de la commune de Schaerbeek 1876, Nationaal Geografisch Instituut.
Bruxelles et ses environs
, Militair Cartografisch Instituut, 1881.
Bruxelles et ses environs, Militair Cartografisch Instituut, 1893.
Plan de la commune de Schaerbeek 1899.