Typologie(ën)

villa
driegevelvilla

Ontwerper(s)

Prosper DE MEYSTarchitect1922-1923

Stijlen

Eclectisme met pittoresk karakter
Art deco

Inventaris(sen)

  • Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
  • Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
  • Het monumentale erfgoed van België. Schaarbeek (Apeb - 2010-2015)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Artistiek
  • Esthetisch
  • Historisch
  • Landschappelijk
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

2012-2013

id

Urban : 21921
lees meer

Beschrijving

Op de punt van het huizenblok tussen de Generaal Wahislaan, de Ernest Cambierlaan en het Generaal Meiserplein, geheel van twaalf villa's met art-deco-invloed, alleenstaand of per twee of drie gekoppeldTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd., ontworpen in 1922-1923 door architect Prosper de Meyst voor verschillende opdrachtgevers. Hij ontwierp Wahislaan nr. 53, alsook Cambierlaan nr. 32, 34 en 42 voor eigen rekening. Dezelfde architect ontwierp in 1923 nr. 45, dat in 1990 grondig werd gewijzigd (architectuurbureau Art & Build).

Verschillend behandelde gebouwen van twee bouwlagen onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken. of met een of meer schilddakenDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde., waarvan de meeste uitkragen, voorzien van dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. in verschillende vormen, met plat dak. Veel van de gevels zijn versierd met topgevelsHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. en voorbouwen of trapezoïdale venstersLicht- en/of luchtopening in een muur.. De meeste gevels combineren baksteen, soms met geometrisch motief, met pleisterwerk in imitatievakwerk. Onderbouwen in zandsteen.

Generaal Wahislaan 41 en 39 (foto 2012).

Op Generaal Wahislaan nr. 39 en 41, dubbelvilla. Opstand op nr. 39 thans beschilderd. Voorgevels van twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) elk, de hoofdgevel onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt., de andere voorzien van een half verzonken garage. Trapezoïdale venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. in de eerste en/of tweede bouwlaag. Kleine trapezoïdale dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap.. De zijgevels vormen een voorbouw onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt., met de toegangsportiek. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ...  vervangen. Op nr. 39, garagepoort gewijzigd in glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat.; metalen hekwerk. Afsluiting verwijderd op nr. 41.

Generaal Wahislaan 49 en 47 (foto 2012).

Op Generaal Wahislaan nr. 47 en 49, dubbelvilla, elk met twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) op de voorgevel, de hoofdgevel onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt., op nr. 39 met een veelhoekige voorbouw onder schilddakDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde. uit 1925 en een vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. met dezelfde vorm op de verdieping. TopgevelsHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. met ovale oculusKlein rond, ovaal of polygonaal venster., op nr. 41 in 1938 vervangen door een vensterLicht- en/of luchtopening in een muur.. In het midden, traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) met half verzonken garage; op de benedenverdieping, klein lessenaarsdakDak bestaande uit één hellend dakvlak., boven een voorbouw op nr. 49 en boven een balkon met houten borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. op nr. 47, voor een rondbogige glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat.. Gemeenschappelijke dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap.. Afgeschuinde traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) op de hoeken. Zij- en achtergevels onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt., de zijgevels met de toegang. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ...  bewaard, behalve de garagepoorten en het raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. van de dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap.; raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met glas-in-loodramen. Afsluiting van de voortuin vervangen op nr. 47, verwijderd op nr. 49.

Generaal Wahislaan 51 (foto 2012).

Op Generaal Wahislaan nr. 51, villa met tweewoonst. Voorgevel met centrale rondbogige deur geflankeerd door twee venstersLicht- en/of luchtopening in een muur., rechts boven een half verzonken garage; drie venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de verdieping. AttiekverdiepingVerdieping (soms halve verdieping), gelegen net boven de kroonlijst of als terugspringende hoogste verdieping van een gebouw.  met grote topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. voorzien van een trapezoïdaal vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. en drieledig dak. Voorbouw op elke hoek: de twee rechts boogvormig, links vooraan schuin ingeplant en rechthoekig, alle drie bekroond door een terras met stenen borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. met buisreling voor een dakvensterUit het dakvlak opgaand stenen venster dat met de gevel in verbinding staat of er enkel door een kroonlijst van gescheiden is. onder puntgevelGevel waarvan de top driehoekig is.. Achteraan links, trapezoïdale voorbouw onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt.. KroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). gewijzigd,. Deur bewaard, raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. vervangen. Afsluiting van de voortuin gerenoveerd.

Generaal Wahislaan 55 en 53 (foto 2012).

Op Generaal Wahislaan nr. 53, Generaal Wahislaan nr. 55 en Generaal Meiserplein nr. 15, alsook Ernest Cambierlaan nr. 42 , drie verschillende villa's, in een scherpe hoek tegen elkaar gebouwd, die op de hoek met twee woningen.

Generaal Wahislaan 53 (foto 2012).

Op Generaal Wahislaan nr. 53, opstand thans beschilderd. Voorgevel van drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), de eerste twee onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt., de eerste voorzien van een half verzonken garage wellicht van latere datum en een trapezoïdaal vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. op de benedenverdieping, de tweede als voorbouw. Zijgevel met de toegang en bekroond door een topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt.. RaamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met loodstrips bewaard. Afsluiting met pijlers1. Muurstut zonder entasis (kromming), mogelijk met basis en kapiteel; - 2. Massief gemetseld of betonnen steunelement met gewoonlijk rechthoekige doorsnede (vb. bruggepijler,…) in breuksteenMetselwerk bestaande uit brokken onregelmatige natuursteen. en traliewerk uit 1942.

Generaal Meiserplein 15 (foto 2012).

Op Generaal Wahislaan nr. 55 en Generaal Meiserplein nr. 15, hoekvilla met één traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) aan het plein, geflankeerd door twee rechthoekige uitbouwen onder schilddakDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde., schuin ingeplant. Drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) aan elk van de andere lanen. TraveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) aan het plein bekroond door een grote topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. met dakvensterUit het dakvlak opgaand stenen venster dat met de gevel in verbinding staat of er enkel door een kroonlijst van gescheiden is., met in elke bouwlaag een loggiaOverdekte, halfopen ruimte; schaduwrijke inham in de gevel van een gebouw., op de benedenverdieping in 1961 gewijzigd in een overdekt terras met toegang, op de verdieping met houten borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. Voorbouw voorzien van gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur.. In de Generaal Wahislaan, toegangsdeur vervangen. In de Ernest Cambierlaan, half verzonken garage, wellicht van latere datum. KroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). gewijzigd. Rechthoekige of trapezoïdale dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap.. Bewaard raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met loodstrips op de verdieping. Pijlers1. Muurstut zonder entasis (kromming), mogelijk met basis en kapiteel; - 2. Massief gemetseld of betonnen steunelement met gewoonlijk rechthoekige doorsnede (vb. bruggepijler,…) van de afsluiting aan het plein in breuksteenMetselwerk bestaande uit brokken onregelmatige natuursteen..

Generaal Meiserplein 15, gevel in E. Cambierlaan (foto 2012).

Op Ernest Cambierlaan nr. 42, voorgevel van drie ongelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), de centrale als voorbouw en onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt.. Rechtertravee voorzien van de toegang onder afdak. Op de hoek, rechthoekige voorbouw van één bouwlaag onder schilddakDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde., schuin ingeplant. Beglaasde smeedijzeren deur met volutes. RaamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. vervangen. Toegangshek tussen bakstenen pijlers1. Muurstut zonder entasis (kromming), mogelijk met basis en kapiteel; - 2. Massief gemetseld of betonnen steunelement met gewoonlijk rechthoekige doorsnede (vb. bruggepijler,…).

Ernest Cambierlaan 30 tot 34 (foto 2012).

Op Ernest Cambierlaan nr. 32 en 34, twee verschillende villa's aangebouwd tegen nr. 30.
Op nr. 32, twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), elk voorzien van een trapezoïdaal vensterLicht- en/of luchtopening in een muur.. Linkertravee onder veelhoekige topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt., rechtertravee voorzien van een terugwijkende toegangsportiek als serlianaDrielicht met centraal hoger venster onder rondboog en laterale vensters onder architraaf., met links een pijler1. Muurstut zonder entasis (kromming), mogelijk met basis en kapiteel; - 2. Massief gemetseld of betonnen steunelement met gewoonlijk rechthoekige doorsnede (vb. bruggepijler,…) met ingewerkt zuiltje. Smeedijzeren traliewerk met volutes. Kleine veelhoekige dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap.. Deur bewaard; raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. vervangen. Toegang tot de voortuin met bakstenen pijlers1. Muurstut zonder entasis (kromming), mogelijk met basis en kapiteel; - 2. Massief gemetseld of betonnen steunelement met gewoonlijk rechthoekige doorsnede (vb. bruggepijler,…) onder witstenen topstuk en met smeedijzeren traliewerk.

Ernest Cambierlaan 38 (foto 2012).

Op nr. 34, twee rechthoekige, in elkaar ingewerkte L-vormige volumes. Links, volume van twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), de hoofdtraveeBredere en rijker uitgewerkte travee, meestal van een huis met asymmetrische compositie; vaak in risaliet en onder bekronende topgevel. voorzien van een half verzonken garage en met een trapezoïdale gestapelde erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. onder schilddakDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde. en topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt.. Rechtervolume met topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. op de zijgevel. Op de hoek, uitspringende toegangsportiek met geblokte pijler1. Muurstut zonder entasis (kromming), mogelijk met basis en kapiteel; - 2. Massief gemetseld of betonnen steunelement met gewoonlijk rechthoekige doorsnede (vb. bruggepijler,…) en traliewerk, bekroond door een tweezijdig vensterLicht- en/of luchtopening in een muur.. KroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). bekleed met pvc. Bijgebouw uit 1936 op de zij- en achtergevels. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ...  vervangen. Voortuin afgesloten door een muurtje van zandsteen met smeedijzeren hekwerk.

Op Ernest Cambierlaan nr. 38, villa aangebouwd tegen nr. 36. Half open bebouwing met vierkant plan en met op de voor- en zijgevel een topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt., waarvan de eerste een extra bouwlaag vormt. Op de voorgevel, traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. met een half verzonken garage (1927); trapezoïdaal vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. op de verdieping. De rechtertravee vormt een trapezoïdale voorbouw. Op de hoek, lange portiek1. Open galerij of zuilengang waarvan het dak op zuilen of arcades rust; - 2. Classicistische ruimte vóór een toegangsdeur die terugspringt of niet gelijk is met de voorgevel; - 3. Samenstel van twee zuilen onder architraaf die overgang tussen twee ruimtes accentueert. met bakstenen geblokte pijlers1. Muurstut zonder entasis (kromming), mogelijk met basis en kapiteel; - 2. Massief gemetseld of betonnen steunelement met gewoonlijk rechthoekige doorsnede (vb. bruggepijler,…) en een houten balustradeHekwerk van spijlen of balusters.; houten pergolastructuur. Op de zijgevel, traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. voorzien van drie gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de verdieping. DakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. op de hoek. RaamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met glas-in-loodramen bewaard. Tuinmuurtje uit 1927, met bakstenen pijlers1. Muurstut zonder entasis (kromming), mogelijk met basis en kapiteel; - 2. Massief gemetseld of betonnen steunelement met gewoonlijk rechthoekige doorsnede (vb. bruggepijler,…) en smeedijzeren traliewerk.

Ernest Cambierlaan 40 (foto 2012).

Op Ernest Cambierlaan nr. 40, Villa met op de voorgevel, hoofdtraveeBredere en rijker uitgewerkte travee, meestal van een huis met asymmetrische compositie; vaak in risaliet en onder bekronende topgevel. als voorbouw en onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt., rechts geflankeerd door een smalle traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) en links door een voorbouw met afgeschuind vlak. Hiertegen, een uitspringende toegangsportiek onder schilddakDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde. op een geblokte hoekpijler met gedrongen zuiltje. HoofdtraveeBredere en rijker uitgewerkte travee, meestal van een huis met asymmetrische compositie; vaak in risaliet en onder bekronende topgevel. met trapezoïdaal vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. op de verdieping, op latere datum voorzien van een half verzonken garage. Onderdorpels in witsteen en elementen in similiBepleistering ter imitatie van natuursteen.. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ...  vervangen. Traliewerk van de toegangsdeur en de garagepoort in smeedijzerTaai, ‘kneedbaar’ ijzer dat ambachtelijk wordt ‘gesmeed’ (gehamerd bij hoge temperatuur) tot decoratieve bouwonderdelen als tuinhekken, borstweringen….

Bronnen

Archieven
GAS/DS 39, 41 Generaal Wahislaan: 115-41; 47, 49, 51 Generaal Wahislaan: 115-47-49; 53, 55 Generaal Wahislaan, 15 Generaal Meiserplein en 42 Ernest Cambierlaan: 115-53-55, 81-42; 32, 34 Ernest Cambierlaan: 81-32-34, 81-40; 38 Ernest Cambierlaan: 81-38; 40 Ernest Cambierlaan: 81-40.