Typologie(ën)

kerk/kathedraal/basiliek
pastorie
orgel

Ontwerper(s)

Jacques COLPAERTglazenier1947

Edmond SERNEELSarchitect1925

Gustave DEKEYSERaannemer1931

Jean STILLEMANSingenieur-architect1931

Jozef LONCKEorgelbouwer1954

Stijlen

Neoromaans

Inventaris(sen)

  • Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
  • Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
  • Inventaris van de orgels in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (DMS-DML - 2000)
  • Het monumentale erfgoed van België. Etterbeek (DMS-DML - 1994-1997)
  • Kerkkappen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 1830-1940 (Urban - 2019)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Artistiek
  • Esthetisch
  • Historisch
  • Wetenschappelijk
  • Sociaal
  • Technisch
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

1993-1995

id

Urban : 14639
lees meer

Beschrijving

Onze-Lieve-Vrouw-van-het-Heilig-Hartkerk
Net zoals de Sint-Antonius van Paduakerk werd deze kerk opgetrokken op aandringen van de wijkbewoners. In 1925 werd hiervoor de goedkeuring gegeven. De bouw van de neoromaanse kerk gebeurde in twee fasen n.o.v. architect Edmond Serneels.

Tijdens de tweede fase werd de lengte van de kerk, bij gebrek aan geld, ingekort.

Bakstenen gevels op arduinen plint volgens eenvoudig metselverbandWijze waarop bakstenen aan de buitenzijde van een muur zijn gerangschikt.. Rechthoekig plan met vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...).
Voorgevel in Tervatestraat: links klein paviljoen onder tentdak; nis met boogfriesReeks van kleine (decoratieve) bogen, vaak steunend op kraagstenen. waarin drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere., tussenstijlen gevormd door stenen colonnetten. Centraal baldakijnportaal in rondboogomlijsting. Beide volumes bevinden zich vóór een grote puntgevelGevel waarvan de top driehoekig is. met bovenlichtenBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. en semi-blinde boogfriesReeks van kleine (decoratieve) bogen, vaak steunend op kraagstenen.. Rechts hiervan vierkante klokkentoren waarin respectievelijk rondboogdeur, oculusKlein rond, ovaal of polygonaal venster., gedeeltelijk blindeZonder opening; blind venster, schijnopening. boogfriezenReeks van kleine (decoratieve) bogen, vaak steunend op kraagstenen.; onder de torenspits bevindt zich een klokkenzolder. Achtergevel met vlakke koorsluiting waarachter gang die naar opslagplaats en sacristie aan weerszijden van koor leidt.

Tervaetestraat. Onze-Lieve-Vrouw-van-het-Heilig-Hartkerk (foto 1994).

Interieur
Driebeukige hallenkerk onder houten cassettenplafond. Scheibogen rustend op vier zuilen in rode baksteen met banden in natuursteen en zware kapitelenKopstuk van een zuil, pijler of pilaster; algemeen om de gedragen last op een smaller draagvlak over te brengen.. Koor met vlakke koorsluiting waarin rondboogarcade; hierachter gang die toegang geeft tot kapel en sacristie. Zijverlichting via twee registersVensterstrook in een topgevel. muuropeningen: drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. in gemeenschappelijke omlijsting waarboven drie gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. oculiKlein rond, ovaal of polygonaal venster.; in tweede registerVensterstrook in een topgevel. rondbogig zeslicht op doorlopende  stenen afzaatAflopend bovenvlak van een dorpel.. Aan weerszijden van koor kapel, toegankelijk via rondboogarcade en verlicht door drielichtenGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere..

 

Meubilair
Decoratie grotendeels uitgevoerd door "La Croix Latine", een groep kunstenaars o.l.v. de benedictijn Dom Martin en Anto Carte. Zijbeuken verlicht door drielichtenGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. onder oculusKlein rond, ovaal of polygonaal venster., afwisselend in wit glas en figuratieve glasramen uitgevoerd door Fernand Colpaert in art-decostijl. Verder de wonderbaarlijke visvangst door Jacques Colpaert, zoon van Fernand (1947); het tegenover liggende glasraam herdenkt de bevrijding van Brussel.

Boven het rondboogportaal geschilderd paneel van Anton Carte met voorstelling van "Het ontslapen van de Maagd Maria". Carte tekende in 1928 eveneens de kartons voor het grote roosvenster van het koor met Maria en het Kind Jezus omgeven door musicerende engelen, de Annunciatie, rechts van het koor, evenals de glasramen in het bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. van de voorgevel met scènes met de evangelisten: de "Ten hemel opneming van Maria en de Heilige Drievuldigheid". "Het Doopsel van Christus" bevindt zich in het voormalig baptisterium. Ook het schilderij met de "Geboorte van Jezus" in het koor is van zijn hand. Voorts vier heiligenbeelden tegen de muren van de zijbeuken: Heilige Jozef, Anna, Joachim en Jan Berchmans. Kruisweg door beeldhouwer Van De Capellen.

Altaren, communiebanken en bekken van doopvonten van marmerwerker Colin. Het beeld van de Onze-Lieve-Vrouw Heilig Hart is het werk van beeldhouwer Van Perck. Orgel in moderne stijl, links van het koor op de tribune met stenen opengewerkte borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., vervaardigd door orgelbouwer Jozef Loncke in 1954.

Presbyterium
Opgetrokken in 1935 n.o.v. architect-directeur Jean Stillemans, 1931, uitgevoerd door aannemer Gustave Dekeyser. Woning in halfopen bebouwing in baksteen van Boom op arduinen plint van twee bouwlagen.

Rechthoekige muuropeningen in geriemde omlijstingen in Euvillesteen. Decoratieve panelen op borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. MansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken. met dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap..

Bronnen

Archieven
KCML 1.2, Etterbeek. Eglise Notre Dame du Sacré Coeur. Construction 4549.

Publicaties en studies
COEKELBERGHS, D., JANSSENS, W., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen. Provincie Brabant. Kanton Etterbeek, KIK, Brussel, 1978, p. 14.

Inventaire exhaustif des orgues en région bruxelloise, La Renaissance de l'Orgue, Brussel, 1992, p. 72.

MEIRE, R.J., Histoire d'Etterbeek, Musin, Brussel, 1981, pp. 106-107.

Tijdschriften

VANDENBEMDEN, Y., “Anto Carte, créateur de vitrail” in Revue des archeologues et historiens d'art de Louvain, XVI, 1983, pp. 145-150.

Websites
Orgels in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest