Typologie(ën)
hotel
Ontwerper(s)
H. VAN DIEVOET – 1908-1909
Statut juridique
Stijlen
Beaux-Artsstijl
Inventaris(sen)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek
- Esthetisch
- Historisch
- Stedenbouwkundig
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 30553
Beschrijving
Prestigieus
hotel in Beaux-Arts-stijl, naar ontwerp van architect H. Van Dievoet van
1908-1909. Opgetrokken door de familie Devillers-Mengelle, na afbraak van het
oude zogenaamd Hotel Mengelle, een ruim neoclassicistisch complex naar
ontwerp van architect Tilman-François Suys uit tweede kwart 19e eeuw.
Eerstesteenlegging in 1909, en met het oog op de Wereldtentoonstelling dat jaar
geopend in 1910. Eén van de drie belangrijkste Brusselse hotels uit de belle
époque, samen met het gesloopte Grand-Hôtel aan de Anspachlaan en
het Hotel Métropole aan het De Brouckèreplein, behorend tot de categorie
van de grote Europese klassehotels. Imposant gebouw van vijf bouwlagen onder
pseudomansarde/attiekverdieping, op rechthoekige plattegrond met centrale vide
of lichthof. Oorspronkelijk 108 kamers of suites op de bovenverdiepingen, en
gemeenschappelijke ruimten rond de centrale hal op de benedenverdieping.
Monumentaal gevelfront van elf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), met parementGevel- of muurbekleding. van natuur- en hardsteen, onder leien bedaking. Symmetrische opstand, verticaal geritmeerd door brede midden- en hoekrisalieten met drielichtenGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere., balkons en bekronend gebogen fronton met cartoucheOmlijsting van een uitspringend vlak in de vorm van ingesneden en omkrullend papier of leer; vaak met opschrift of intern versierd.; horizontale geleding in een opengewerkte beneden- en een regelmatig geordonneerde bovenbouw. Middenrisaliet met monumentale inkom geflankeerd door dubbele Ionische zuilen (graniet), onder een balkon met zware consoles en siervazen, bekroond door medaillonsRonde of ovale cartouche. en hoger opgetrokken in een dakkapel met guirlandes en bolornament op top; opschrift “hotel astoria” boven de inkom. Benedenbouw met geblokte hardstenen posten in de risalieten, granieten middenstijlen en ijzeren lateien; in totaal zes winkelpuien met zij-ingang en gebogen glaswand, en aansluitend beglaasde entresol met rondboograam met kleine roedenverdeling en smeedijzeren rankwerkVersiering bestaande uit een buigzame, slingerende tak, versierd met lofwerk. in de zwikkenHoekstuk tussen een boog en de omlijsting waarin de boog gevat is., aan weerszij van de inkom. Bel-etage gemarkeerd door schijnvoegenImitatievoeg in metsel - of pleisterwerk, aangebracht om regelmatige verdeling te bewerkstelligen of bijvoorbeeld natuurstenen parement (simili) te suggereren., een doorlopende balustradeHekwerk van spijlen of balusters., vlak omlijste steekboogvensters met orenUitstekend deel van sommige bouwelementen of -constructies, meestal louter decoratief. en guirlandes en een frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. boven de inkom. Bovenste twee verdiepingen verbonden door oplopende penanten, respectievelijk met doorlopende borstwering met consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering. en ijzeren hekken met monogram A en lateien met stafwerk, en ijzeren vensterleuningenLage, versierde leuning boven een onderdorpel, meestal in metaal.. Klassiek hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. met architraafHoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden., fries en houten kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op klossenKraagstuk van een kroonlijst met verfijnd uitgesneden en/of gefreesd hangend element of drop..
Gaaf bewaard interieur. Suite van ruimten volgens kruisende assen op de benedenverdieping, met rijk, monochroom wit neo-Lodewijk XVI-decor opgehoogd met verguldsel, afgescheiden door hoge beglaasde vleugeldeuren. Portaal1. In muur uitgespaarde ruimte voor een deur of toegang; - 2. Meer gesloten, voor of achter een gebouw geplaatste beschutting (voorbouw, vestibule). en voorhal met spiegelvlakken; overwelfde receptie en vestiaire met absis aan weerszij van de middenas; foyer met colonnadeZuilenrij met hoofdgestel. en oorspronkelijk polychrome glas-in-lood koepelBolvormig gewelf op cirkelvormige, elliptische, vierkante of veelhoekige basis., heden vervangen door een plat bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden.; aan noordkant aansluitend monumentaal trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. met eretrap met ijzeren leuning, arcadeEén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn. op de eerste verdieping verbonden met een glas-in-loodgalerij rondom de vide ; aan zuidkant de eetzaal; salon en theater met ondiepe galerij als afsluiting van de middenas.
Monumentaal gevelfront van elf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), met parementGevel- of muurbekleding. van natuur- en hardsteen, onder leien bedaking. Symmetrische opstand, verticaal geritmeerd door brede midden- en hoekrisalieten met drielichtenGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere., balkons en bekronend gebogen fronton met cartoucheOmlijsting van een uitspringend vlak in de vorm van ingesneden en omkrullend papier of leer; vaak met opschrift of intern versierd.; horizontale geleding in een opengewerkte beneden- en een regelmatig geordonneerde bovenbouw. Middenrisaliet met monumentale inkom geflankeerd door dubbele Ionische zuilen (graniet), onder een balkon met zware consoles en siervazen, bekroond door medaillonsRonde of ovale cartouche. en hoger opgetrokken in een dakkapel met guirlandes en bolornament op top; opschrift “hotel astoria” boven de inkom. Benedenbouw met geblokte hardstenen posten in de risalieten, granieten middenstijlen en ijzeren lateien; in totaal zes winkelpuien met zij-ingang en gebogen glaswand, en aansluitend beglaasde entresol met rondboograam met kleine roedenverdeling en smeedijzeren rankwerkVersiering bestaande uit een buigzame, slingerende tak, versierd met lofwerk. in de zwikkenHoekstuk tussen een boog en de omlijsting waarin de boog gevat is., aan weerszij van de inkom. Bel-etage gemarkeerd door schijnvoegenImitatievoeg in metsel - of pleisterwerk, aangebracht om regelmatige verdeling te bewerkstelligen of bijvoorbeeld natuurstenen parement (simili) te suggereren., een doorlopende balustradeHekwerk van spijlen of balusters., vlak omlijste steekboogvensters met orenUitstekend deel van sommige bouwelementen of -constructies, meestal louter decoratief. en guirlandes en een frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. boven de inkom. Bovenste twee verdiepingen verbonden door oplopende penanten, respectievelijk met doorlopende borstwering met consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering. en ijzeren hekken met monogram A en lateien met stafwerk, en ijzeren vensterleuningenLage, versierde leuning boven een onderdorpel, meestal in metaal.. Klassiek hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. met architraafHoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden., fries en houten kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op klossenKraagstuk van een kroonlijst met verfijnd uitgesneden en/of gefreesd hangend element of drop..
Gaaf bewaard interieur. Suite van ruimten volgens kruisende assen op de benedenverdieping, met rijk, monochroom wit neo-Lodewijk XVI-decor opgehoogd met verguldsel, afgescheiden door hoge beglaasde vleugeldeuren. Portaal1. In muur uitgespaarde ruimte voor een deur of toegang; - 2. Meer gesloten, voor of achter een gebouw geplaatste beschutting (voorbouw, vestibule). en voorhal met spiegelvlakken; overwelfde receptie en vestiaire met absis aan weerszij van de middenas; foyer met colonnadeZuilenrij met hoofdgestel. en oorspronkelijk polychrome glas-in-lood koepelBolvormig gewelf op cirkelvormige, elliptische, vierkante of veelhoekige basis., heden vervangen door een plat bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden.; aan noordkant aansluitend monumentaal trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. met eretrap met ijzeren leuning, arcadeEén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn. op de eerste verdieping verbonden met een glas-in-loodgalerij rondom de vide ; aan zuidkant de eetzaal; salon en theater met ondiepe galerij als afsluiting van de middenas.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 3899 (1908-1909); PP, 1935.
Opmerkelijke bomen in de nabijheid
