Typologie(ën)
Ontwerper(s)
INCONNU - ONBEKEND – 1645
Cornelis VAN NERVEN – architect – 1695-1699
INCONNU - ONBEKEND – 1769-1770
Pierre Victor JAMAER – architect – 1883-1884
Marc DE VOS – beeldhouwer – 1699
Jan VAN DELEN – beeldhouwer – 1699
Edmond LEFEVER – beeldhouwer – 1884
Polydore COMEIN – beeldhouwer – 1884
Julien DILLENS – beeldhouwer – 1884
Edmond GEIRNAERT – beeldhouwer – 1883
A. VERHULST – beeldhouwer
Stijlen
Inventaris(sen)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Archeologisch
- Artistiek
- Esthetisch
- Volkskundig
- Historisch
- Landschappelijk
- Stedenbouwkundig
Onderzoek en redactie
id
Beschrijving
Diephuis van vier bouwlagen, de tweede als tussenverdieping en vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder aaneensluitende zadeldakenDak met twee hellende dakvlakken.. Fraaie laat-barokke halsgevel van zandsteen, verwerkt met arduin en vernieuwd materiaal. Deels geblokte arduinen pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. op benedenverdieping met zandstenen postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering.; centrale acanthusbladconsole, atlanten door E. Lefèvre en Dorische hoekkapitelen als schraging van de balkonplaat.
Borstweringen met taferelen herinnerend aan het kramersambacht. Opschrift “in den VOS” op deurdorpel en uitbeelding van huisnaam erboven. Twee centrale traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) op verdiepingen in risaliet. Hoofdverdieping geritmeerd door Ionische pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. van zandsteen, met symbolische beelden Afrika, Europa (jaartal 1884 op sokkel), Azië en Amerika door Julien Dillens en centraal beeld van de Gerechtigheid door P. Comein. Markerende uitgebogen, brede balustradeHekwerk van spijlen of balusters.. EntablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. met geprofileerde kroonlijst boven friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…). met Lodewijk XIV-motieven en stralende zon boven banderol met opschrift “PONDERE ET MENSURA” [met gewicht en maat]. FestoenAan strikken of linten opgehangen slinger van gehouwen of gesneden vruchten en loofwerk, vaak met neerhangende uiteinden. en kariatidenOndersteuning in de vorm van een vrouwenfiguur, hetzij met onderlichaam, hetzij met taps toelopende pijler of pilaster (herme). door E. Geirnaert tegen pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. van bovenste verdieping. Centrale gevelsteenStenen plaat of blok, aangebracht in of op een gevel, met opschrift. met jaartal 1699 in versierd hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel.. Geveltop afgelijnd door gebogen frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. en volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer. op schouderstukken met vuurvazen; ornamentenNiet-zelfstandig sierelement om een voorwerp of gebouw op te luisteren. uitgevoerd door A. Verhulst. Vlak omlijst centraal rondboogvenster onder cartoucheOmlijsting van een uitspringend vlak in de vorm van ingesneden en omkrullend papier of leer; vaak met opschrift of intern versierd. met “DIVO NlCOLAO”; flankerende pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. met slinger en kleinere dito vensters onder booglijst; mascaronversiering op borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. Bekronend koperen beeld van patroonheilige Sint-Niklaas, naar model van Jean-André Laumans.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 8587 (1883-1884), 25118 (1919); NPP, D 4.
Publicaties en studies
CORDEIRO,
P., HEYMANS, V., LAMBERT, C, et al., étude
historique et architecturale des maisons de la Grand-Place, Cel Historisch
Erfgoed van de Stad Brussel, Brussel, 1999.
De PANGE, I., La Grand-Place de Bruxelles,
aparté, Brussel, 2011.
HENNAUT,
E., De Grote Markt. Werelderfgoed,
Brussel, 2018 (Brussel,
stad van kunst en geschiedenis: 56).
HEYMANS, V., (o.l.v.), Les Maisons de la Grand-Place de Bruxelles, CFC-éditions, Brussel,
2011.
Tijdschriften
L’Emulation, 1884, 9, kol. 29-31, 126; 1885, 10, kol. 71-72, pl. 10-11.
CORDEIRO, P., MARTOU, M.-N., MOUTURY, S., La gestion de la Grand-Place de Bruxelles et ses abords in Thema & Collecta, 1, 2011, pp. 51-59.
De Restauratie van een uitzonderlijk decor. De gevels van de Grote Markt in Erfgoed Brussel, 2018 (Extra nummer).
Websites
BALat KIK-IRPA