Typologie(ën)
opbrengsthuis
Ontwerper(s)
Willem DE BRUYN – architect – 1697
Peter VAN DIEVOET – beeldhouwer – 1697
Pierre Victor JAMAER – architect – 1882
Adolphe SAMYN – architect – 1898
G. VAN DEN KERCKHOVE – beeldhouwer – 1872
Statut juridique
Stijlen
Classicerende barok
Inventaris(sen)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Archeologisch
- Artistiek
- Esthetisch
- Volkskundig
- Historisch
- Landschappelijk
- Stedenbouwkundig
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 31140
Beschrijving
In
de 14e eeuw twee afzonderlijke woningen zogenaamd de Gulden Boot en de
Mol, eind 14e eeuw onteigend. Ca. 1500 eigendom van de
kleermakersgilde en samen met nr. 23 wederopgebouwd met laatgotische gevel. Na
het bombardement herbouwd in 1697 (cf. chronogram) n.o.v. Willem De Bruyn;
beeldhouwwerk door Pierre Van Dievoet. Restauratie in 1882 onder leiding van stadsarchitect
Pierre Victor Jamaer. Vernieuwing van het houtwerk en de hardstenen kruisen onder
leiding van architect A. Samyn, 1898.
Diephuis met dubbelhuisopstand, vier bouwlagen, de tweede als tussenverdieping en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken.. Imposante zandstenen gevel met verwerking van vernieuwd materiaal. Classicerende barokstijl door toepassing van de kolossaal orde : geblokte Ionische pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. op beneden- en tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen.; deels verdiepte, deels gecanneleerde en vergulde Korinthische pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. op verdiepingen. Markerende centrale risalietRisaliet (Italiaans, van risalto: uitstekend deel), vooruitspringend volume van een gevel dat over de hele hoogte doorloopt en soms hoger is; naar gelang de positie worden er midden-, zij- en hoekrisalieten onderscheiden. met dubbele pilasterbegrenzing, via hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. en fronton uitlopend in halfronde nisbekroning. Centrale rechthoekige deur in geriemde omlijsting met orenUitstekend deel van sommige bouwelementen of -constructies, meestal louter decoratief. en neuten onder gestrekte druiplijst en gebogen fronton, met spiegel tussen vergulde volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer. in boogveldEen vlak omsloten door de binnenbegrenzing van een boog en de horizontale lijn die de aanzetten verbindt; meestal boven muuropeningen en soms versierd (beeldhouwwerk, blinde traceringen, cementtegels, …)..
Posten uitlopend in sokkels voor halfvazen, waartussen ronde nis onder booglijst met buste van Sint-Barbara, patroonheilige van de kleermakersgilde, door G. Vanden Kerckhove (1872). Borstweringen verfraaid met mascaronsGehouwen versiering onder de vorm van een (fantastisch) mensen- of dierenmasker., eveneens tussen vergulde volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer.. Geleed entablement boven tussenverdieping onderbroken voor balkon met balustradeHekwerk van spijlen of balusters. en siervazen, op uitgewerkte consoles met diamantkoppenPiramidaal ornament (3 of 4 zijden), onder andere gebruikt in banden en friezen.. Vlak omlijst rechthoekige glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. onder frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met festoendecor; rondboogfrontons boven zijvensters. Versierd hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. en bekronend frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met omlopende tandlijst en centraal chronogram “qUas fUror hostI- LIs / sUbVerterat IgnIbUs aeDes / SARTOR RESTAURAT / PRAESIDIbUS- qUe DICat” (1697; refereert naar de wederopbouw na het bombardement en opdracht aan de Stad). Plastische beëindiging met balustradeHekwerk van spijlen of balusters. tussen postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering. met siervazen, onderbroken voor halfronde nis tussen volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer. met bloemfestoenen en centrale tweeledige sokkel met guirlande en bekronend beeld van de Heilige Bonifatius, volgens A. Van Dievoet van patroonheilige “Sanctus Homobonus” van Cremona.
Interieur met bewaarde eikenhouten balkenlaag op tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen.; beschilderd plafond met barokversiering in omlijste casementen op tweede verdieping.
Diephuis met dubbelhuisopstand, vier bouwlagen, de tweede als tussenverdieping en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken.. Imposante zandstenen gevel met verwerking van vernieuwd materiaal. Classicerende barokstijl door toepassing van de kolossaal orde : geblokte Ionische pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. op beneden- en tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen.; deels verdiepte, deels gecanneleerde en vergulde Korinthische pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. op verdiepingen. Markerende centrale risalietRisaliet (Italiaans, van risalto: uitstekend deel), vooruitspringend volume van een gevel dat over de hele hoogte doorloopt en soms hoger is; naar gelang de positie worden er midden-, zij- en hoekrisalieten onderscheiden. met dubbele pilasterbegrenzing, via hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. en fronton uitlopend in halfronde nisbekroning. Centrale rechthoekige deur in geriemde omlijsting met orenUitstekend deel van sommige bouwelementen of -constructies, meestal louter decoratief. en neuten onder gestrekte druiplijst en gebogen fronton, met spiegel tussen vergulde volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer. in boogveldEen vlak omsloten door de binnenbegrenzing van een boog en de horizontale lijn die de aanzetten verbindt; meestal boven muuropeningen en soms versierd (beeldhouwwerk, blinde traceringen, cementtegels, …)..
Posten uitlopend in sokkels voor halfvazen, waartussen ronde nis onder booglijst met buste van Sint-Barbara, patroonheilige van de kleermakersgilde, door G. Vanden Kerckhove (1872). Borstweringen verfraaid met mascaronsGehouwen versiering onder de vorm van een (fantastisch) mensen- of dierenmasker., eveneens tussen vergulde volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer.. Geleed entablement boven tussenverdieping onderbroken voor balkon met balustradeHekwerk van spijlen of balusters. en siervazen, op uitgewerkte consoles met diamantkoppenPiramidaal ornament (3 of 4 zijden), onder andere gebruikt in banden en friezen.. Vlak omlijst rechthoekige glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. onder frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met festoendecor; rondboogfrontons boven zijvensters. Versierd hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. en bekronend frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met omlopende tandlijst en centraal chronogram “qUas fUror hostI- LIs / sUbVerterat IgnIbUs aeDes / SARTOR RESTAURAT / PRAESIDIbUS- qUe DICat” (1697; refereert naar de wederopbouw na het bombardement en opdracht aan de Stad). Plastische beëindiging met balustradeHekwerk van spijlen of balusters. tussen postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering. met siervazen, onderbroken voor halfronde nis tussen volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer. met bloemfestoenen en centrale tweeledige sokkel met guirlande en bekronend beeld van de Heilige Bonifatius, volgens A. Van Dievoet van patroonheilige “Sanctus Homobonus” van Cremona.
Interieur met bewaarde eikenhouten balkenlaag op tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen.; beschilderd plafond met barokversiering in omlijste casementen op tweede verdieping.
Bronnen
Archieven
SAB/NPP, D 5, D 8 en D 10.
Publicaties en studies
CORDEIRO,
P., HEYMANS, V., LAMBERT, C, et al., étude
historique et architecturale des maisons de la Grand-Place, Cel Historisch
Erfgoed van de Stad Brussel, Brussel, 1999.
De PANGE, I., La Grand-Place de Bruxelles,
aparté, Brussel, 2011.
HENNAUT,
E., De Grote Markt. Werelderfgoed,
Brussel, 2018 (Brussel,
stad van kunst en geschiedenis: 56).
HEYMANS, V., (o.l.v.), Les Maisons de la Grand-Place de Bruxelles, CFC-éditions, Brussel,
2011.
Tijdschriften
CORDEIRO, P., MARTOU, M.-N., MOUTURY, S., La
gestion de la Grand-Place de Bruxelles et ses abords in Thema & Collecta, 1, 2011, pp.
51-59.
De Restauratie van een uitzonderlijk decor. De
gevels van de Grote Markt in
Erfgoed Brussel, 2018 (Extra nummer).
L’Emulation, 1882, 8, kol. 65, pl. 48-50.
VAN DIEVOET, A., Un disciple belge de Grinling Gribbons, le sculpteur Pierre Van Dievoet (1661- 1729) et son œuvre à Londres et Bruxelles in Le Folklore Brabançon, 1980, 225, pp. 65-91.
Websites
BALat KIK-IRPA
