Brussel Vijfhoek

Congreskolom

Congresplein

Typologie(ën)

beeldhouwwerk en herdenkingsmonument

Ontwerper(s)

Joseph POELAERT – architect – 1850-1859

Joseph GEEFS – beeldhouwer – 1850-1859

Guillaume GEEFS – beeldhouwer – 1850-1859

Eugène SIMONIS – beeldhouwer – 1850-1859

Charles-Auguste FRAIKIN – beeldhouwer – 1850-1859

Louis MÉLOT – beeldhouwer – 1850-1859

Statut juridique

Ingeschreven op de bewaarlijst sinds 02 april 1998

Stijlen

Eclectisme

Inventaris(sen)

Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

Artistiek
Esthetisch
Historisch
Landschappelijk
Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

id

Urban : 37870

lees meer

Beschrijving

Herdenkingszuil voor het Nationaal Congres en de Belgische Grondwet, opgericht in 1850-1859, naar ontwerp van architect Joseph Poelaert, met beeldhouwwerk door Guillaume Geefs, E. Simonis, J. Geefs, C.-A. Fraikin en L. Melot.

Voor het ontwerp werd in 1849 een wedstrijd uitgeschreven, waarvan het programma een zuilvorm voorschreef. Uit 53 inzendingen werd een gedeelde eerste prijs toegekend aan de architecten J. Poelaert en P. Dens, waarna eerst genoemde met de uiteindelijke realisatie werd belast. Eerstesteenlegging door koning Leopold I op 25 september 1850, na een lang aanslepend bouwverloop ingehuldigd op 26 september 1859. Herhaaldelijke herstellingswerken te wijten aan materiaalgebreken vanaf 1870. Bijzetting van de “Onbekende Soldaat” op 11 november 1922, cf. plaket en vuurpot.

Veruit het voornaamste en meest monumentale gedenkteken opgericht door het Koninkrijk België. Eertijds de vierde grootste herdenkingszuil ter wereld, geïnspireerd op het archetype van de Romeinse Trajanuszuil. Later belangrijk perspectivisch merkpunt voor de aanleg van de Onze-Lieve-Vrouw-ter-Sneeuwwijk. Gevarieerd, polychroom materiaalgebruik: zuilschacht van natuursteen (Herzogenrath), getrapte, vierkante sokkel van hardsteen (Soignies), bekronende, verguld koperen balustradeHekwerk van spijlen of balusters. en bronzen beeldhouwwerk. Totale hoogte van 47 m, diameter van de zuilschacht van 3,45 m. Ornamentatie naar Second-Empiremodel.

Stylobaat met monogram van Leopold I binnen trofeeënNabootsing van oorlogs- of jachttrofeeën die oorspronkelijk werden opgehangen; later veelal als zuiver decoratief motief gebruikt met dezelfde onderwerpen of uitgebreid met zinnebeelden van de kunsten, de ambachten,… van Kunsten, Wetenschappen, Nijverheid en Landbouw, data “SEPTEMBRE 1830” (omwenteling), “10 NOVEMBRE 1830” (installatie van het Congres), “7 FEVRIER 1831” (stemming van de grondwet) en “21 juillet 1831” (inhuldiging van Leopold I) en zware guirlandes door Melot; namen van de leden van het Voorlopig Bewind, het Nationaal Congres en het Regentschap rond de lage, bewerkte deur. Voorafgaand twee bronzen leeuwen door Simonis. Op de vier afgeschuinde hoeken bronzen zitbeelden, allegorieën van de grondwettelijke vrijheden: Eredienst door Simonis (1858), Vereniging door Fraikin, Onderricht en Pers door J. Geefs (1858). Voetstuk met onder meer palmetfriezen, bekleed met witmarmeren plaketten met de namen van de 237 leden van het Congres en de belangrijkste artikelen van de grondwet. Gecanneleerde zuilschacht met vier geledingen aangegeven door rankwerkringen, met eierlijstkapiteel: onderaan halfverheven beeldengroep met de Genius der Natie, omringd door allegorieën van de negen provincies van België door Simonis, erboven wapens van België en de provincies; symbolen van Wijsheid, Kracht, Roem en Onsterfelijkheid onder het kapiteelKopstuk van een zuil, pijler of pilaster; algemeen om de gedragen last op een smaller draagvlak over te brengen.. Fraai opengewerkte balustradeHekwerk van spijlen of balusters. met monogram en chimeren door Melot. Versmallend topstuk met palmetringen, waarop bronzen standbeeld van Leopold I door Guillaume Geefs.

Inwendig stenen slingertrap (193 treden); lichtopeningen ingewerkt in de ornamentatie.