![Congresplein 1, hoek Koningsstraat 146-148 en de Lignestraat 49-51. Neoclassicistisch hoekgebouw, [s.d.]](https://monument.heritage.brussels/medias/buildings/10004028/10004028_0001_M02.jpg)
Typologie(ën)
herenhuis
Ontwerper(s)
Joseph POELAERT – architect – 1850-1852
Statut juridique
Stijlen
Eclectisme
Neoclassicisme
neopalladiaanse stijl
Inventaris(sen)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek
- Esthetisch
- Historisch
- Stedenbouwkundig
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 33365
Beschrijving
Herenhuis
(hoek Koningsstraat nr. 148, de Lignestraat), symmetrisch pendant van het
ertegenover liggende herenhuis nr. 2, als geheel ontworpen door architect J.
Poelaert en gebouwd in 1850- 1852. Sinds 1983 zetel van het Arbitragehof.
Monumentaalbouw met neoclassicistische en neo-Italiaanse-renaissance-inslag, aankondiging van de eclectische stijlrichting. BepleisterdeMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. en beschilderde lijstgevel met rijke behandeling en overvloedig gebruik van hardsteen; drie bouwlagen en respectievelijk elf en tweemaal drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Frontale opbouw aan het Congresplein zonder uitgesproken beklemtoning van de middenas, doch streng horizontale geledingen. Hoekpenanten in rustieke, onderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen. in afgevlakte bossage, op geprofileerde vlakke sokkel die de terreinhelling opvangt. Rondboogvensters met geriemde omlijsting, voluutsleutel en doorgetrokken lekdrempels op consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., op verhoogde begane grond; dito rondboogpoort in middentraveeën. Bel-etage gemarkeerd door een gevelbreed balkon met gekoppelde consoles en opengewerkte borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. met postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering.; deurvensters in geriemde omlijsting onder gebogen frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Lagere derde bouwlaag met verdiepte penanten en friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…)., belijnd door kordons; rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. in geriemde omlijsting met neuten, orenUitstekend deel van sommige bouwelementen of -constructies, meestal louter decoratief. en sluitsteen tussen rankwerkVersiering bestaande uit een buigzame, slingerende tak, versierd met lofwerk.. Geaccentueerd hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. met kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., aansluitend bij de architraafHoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden.. AttiekMuur of bouwlaag boven de kroonlijst die meestal het dak aan het gezicht onttrekt. opgevat als balustradeHekwerk van spijlen of balusters. met postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering.. Zijgevels met identieke opstand, doch centraal balkon en doorlopende borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. Aanpalende lagere traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in de Lignestraat, afwijkend van opstand, met gietijzeren balkons en entablementenHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles..
Monumentaalbouw met neoclassicistische en neo-Italiaanse-renaissance-inslag, aankondiging van de eclectische stijlrichting. BepleisterdeMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. en beschilderde lijstgevel met rijke behandeling en overvloedig gebruik van hardsteen; drie bouwlagen en respectievelijk elf en tweemaal drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Frontale opbouw aan het Congresplein zonder uitgesproken beklemtoning van de middenas, doch streng horizontale geledingen. Hoekpenanten in rustieke, onderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen. in afgevlakte bossage, op geprofileerde vlakke sokkel die de terreinhelling opvangt. Rondboogvensters met geriemde omlijsting, voluutsleutel en doorgetrokken lekdrempels op consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., op verhoogde begane grond; dito rondboogpoort in middentraveeën. Bel-etage gemarkeerd door een gevelbreed balkon met gekoppelde consoles en opengewerkte borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. met postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering.; deurvensters in geriemde omlijsting onder gebogen frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Lagere derde bouwlaag met verdiepte penanten en friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…)., belijnd door kordons; rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. in geriemde omlijsting met neuten, orenUitstekend deel van sommige bouwelementen of -constructies, meestal louter decoratief. en sluitsteen tussen rankwerkVersiering bestaande uit een buigzame, slingerende tak, versierd met lofwerk.. Geaccentueerd hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. met kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., aansluitend bij de architraafHoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden.. AttiekMuur of bouwlaag boven de kroonlijst die meestal het dak aan het gezicht onttrekt. opgevat als balustradeHekwerk van spijlen of balusters. met postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering.. Zijgevels met identieke opstand, doch centraal balkon en doorlopende borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. Aanpalende lagere traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in de Lignestraat, afwijkend van opstand, met gietijzeren balkons en entablementenHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles..
Bronnen
Tijdschriften
Journal Belge de l’Architecture, 1852, p. 7, pl. 2.
L'Emulation, 1886, kol. 172, pl. 35-36.
