Onderzoek en redactie

2006-2008

 

Bekijk de weerhouden gebouwen
Van de Ambiorixsquare naar de Kortenberglaan, waar ze thans eindigt als doodlopende straat. In het midden doorkruist door de Franklinstraat.

Aangelegd volgens het rooilijnenplan van de Noord-Oostwijk, ontworpen door architect Gédéon Bordiau en goedgekeurd bij K.B. van 20.12.1875. Haar tracé is opgenomen op het in 1881 door het Institut cartographique militaire opgestelde plan van Brussel. Op het plan van 1894 is aangegeven dat ze beplant is met twee rijen bomen, zoals dat thans nog altijd het geval is.

Zoals meerdere straten in het zuidoostelijke gedeelte van de wijk, is de straat genoemd naar een groot schilder. De naam werd toegekend bij de collegebesluiten van de Stad Brussel van 14.04.1877 en 15.05.1877 en refereert aan een van de grootste kunstenaars van de Italiaanse renaissance.

De meeste huizen in deze straat zijn gebouwd in eclectische stijl, sommige met neoclassicistische inslag. Ze werden alle ontworpen tussen 1890 en 1903, terwijl de meeste werden gebouwd tussen 1895 en 1897.

De hoekgebouwen hebben een handelsruimte op de benedenverdieping. In 1892 werd op nr. 4, vlakbij de Ambiorixsquare een arbeiderswoning gebouwd, een typologie die in deze wijk erg ongebruikelijk was. Het huis werd intussen gesloopt.

Michel Angelolaan 4, arbeiderswoning van 1892 (gesloopt), opstand, SAB/OW 16432 (1892).

Architect Arthur Verhelle bouwde elf huizen in de laan. De meeste zijn gesigneerd op de gevel: nr. 7, 8 en 10, 22 tot 30 (dit laatste was tot in 1900 zijn eigen woning), 29, 38 en 40 (zie deze nr.). Hij had een voorliefde voor de Vlaamse renaissance, wat tot uiting komt in het feit dat negen van deze huizen een typerende geveltop hebben. Verhelle tekende in 1904 ook voor de verhoging van nr. 16. Architect Jules Barth ontwierp hier drie huizen (zie nr. 31 tot 35).

Michel Angelolaan nr. 22 tot 30. Huizenrij ontworpen door architect Verhelle (© V. Brunetta & M. Eberlin, 2009).

In 1893 vestigde de kunstenaar Jules Lagae zich in deze straat. Eerst in een atelier in een achterhuis, daarna op het nr. 10 aan straatzijde en later op nr. 8, allebei gebouwen in neo-Vlaamse renaissance (zie deze nr. ). In 1899 ontwierp architect Victor Taelemans hier een huis in art nouveau (zie nr. 80).

In 1942 stelde de Stad voor om de nr. 18 tot 24 van de laan te onteigenen voor de nieuwe parochiekerk die de parochie van het Heilig Hart van Brussel wilde bouwen ter vervanging van de voorlopige kerk in de Correggiostraat van 1907, aan de andere kant van het huizenblok (zie Correggiostraat nr. 15a-17). Het project werd echter in 1953 opgegeven omwille van het protest van de bewoners van de betroffen huizen. Het nieuwe, in 1956 ontworpen, gebouw werd uiteindelijk vlak naast de eerste kerk gebouwd (zie Correggiostraat nr. 17a-19a).

Vanaf de jaren 1960 werden de meeste hoekhuizen op de laan vervangen door grote appartementsgebouwen. Op de hoek van de Ambiorixsquare verscheen de residentie ‘Ambiorix' (Ambiorixsquare nr. 23 en Michel Angelolaan 2), in 1967 door de architecten F.C.L. De Saeger en E.C. Henry ontworpen voor de maatschappij Englebert. Aan de andere kant, op het nr. 28-30 van de Ambiorixsquare, dat sinds de jaren 1970 braakliggend terrein was, is thans een hotelcomplex gebouwd (studiebureau Peeters, 1992). Het vervangt een huis in eclectische stijl van 1900, op het nr. 5 van de Michel Angelolaan.

Op het nr. 54, op de hoek met de Franklinstraat werd, in 1978 een appartementsgebouw gebouwd (architect Guy Daens), dat thans verbouwd is tot rusthuis.

De hoeken met de Kortenberglaan ontsnapten niet aan de grote veranderingen die deze laatste straat heeft ondergaan.

Michel Angelolaan, gezien vanaf de Kortenberglaan (foto 2008).

Op  Michel Angelolaan nr. 82-86 en Kortenberglaan nr. 60-64 bevindt zich een appartements- en kantoorgebouw, in 1992 ontworpen door het architectenbureau Samyn et Associés en gebouw volgens een toelating van 2004. Het was voor dit ontwerp dat de laan doodlopend werd gemaakt. Aan de kant van de Michel-Angelolaan werden drie huizen, waarvan alleen de gevel behouden bleef, in dit project opgenomen (zie nr. 82 tot 86). Het thans gesloopte nr. 88 op de hoek, was in 1920 voorzien van een elegante pui in Beaux-Artsstijl.

Michel Angelolaan, pui in Beaux-Arts van 1920 op nr. 88 en Kortenberglaan 58, gesloopt. SAB/OW 27661 (1920).

Aan onpare kant bevindt zich een complex van woningen, kantoren en parkings, in 1990 ontworpen door het architectenbureau Schilling (nr. 83-85 en Kortenberglaan 52). Het vervangt drie huizen, waaronder de nr. 85-87 met een pui in modernistische stijl van 1950 (architecten H. & A. Verwacht). De gevel van nr. 83 werd in het complex opgenomen (zie dit nr.).

Michel Angelolaan 85-87, winkelpui hertekend in 1950, SAB/OW 59216 (1950).


Bronnen

Archieven
SAB/OW 65502 (1942); 2 en Ambiorixsquare 23: 78903 (1967); 4: 16432 (1892); Ambiorixsquare 28: 95302 (1992); 5: 16434 (1900); 7: 16435 (1897); 18: 16484 (1893), 27469 (1921); 47, 49, 51 en Franklinstraat 39, 41: 11521 (1895); 50 en Franklinstraat 46: 965 (1898); 54 en Franklinstraat 45 : 93568 (1976); 88 en Kortenberglaan 58 : 9822 (1896), 27661 (1920); 82-88 en Kortenberglaan 60-64: 93303 (1992), 105560 (1993); 83-89, Stevinstraat 224-226 en Kortenberglaan 48-56: 96654 (1990); 85-87: 16472 (1897), 59216 (1950); 89-91 en Kortenberglaan 56: 16473 (1896).
SAB/Bulletin communal de Bruxelles, 1877, t. I, p. 315.
SAB/PP 953 (1875), 956-957 (1879).
 
Kaarten / plannen
Bruxelles et ses environs, Institut cartographique militaire, 1881 (Koninklijke Bibliotheek van België, Brussel, Kaarten en Plannen).
Bruxelles et ses environs
, Institut cartographique militaire, 1894 (SAB/OW 16767).