Simon Bolivarlaan

De Simon Bolivarlaan is een brede verkeersweg die de Vooruitgangstraat in de aslijn van het Noordstation verbindt met de Willebroekkaai. Ze kruist de Koning Albert II-laan, de Antwerpsesteenweg en de Helihavenlaan. Het eerste straatdeel ligt op het grondgebied van Schaarbeek, de volgende straatdelen liggen op dat van de Stad Brussel.

Het eerste straatdeel, tegenover de hoofdingang van het Noordstation, bestaat uit een grote, door twee rijstroken afgeboorde esplanade. De kruising met Koning Albert II-laan is ingericht als een ovale rotonde rond een waterpartij met daarin een stalen structuur ontworpen door Tapta in 1997, genaamd Esprit ouvert – Perspectives et Réflexions. De volgende straatdelen bestaan uit verscheidene door bermen gescheiden rijstroken.

Het tracé van de laan werd eind jaren 1950 uitgezet in het kader van het Manhattanplan. Dit plan werd vanaf 1959 door de Groupe Structures uitgewerkt en werd bekrachtigd door het bijzonder plan van aanleg goedgekeurd bij K.B. van 17.02.1967. Het voorzag in de volledige herinrichting van de Noordwijk, die een uitgestrekt zakelijk district op z’n Amerikaans moest worden. Het project was gestructureerd rond twee loodrechte assen die als stadssnelwegen werden ontworpen: de Verlengde Emile Jacqmainlaan, de toekomstige Koning Albert II-laan, als noord-zuidas die de Noordwijk met het centrum van Brussel verbond, en een oost-westas, op de plaats van de toekomstige Simon Bolivarlaan, die het nieuwe Noordstation met de verschillende autosnelwegen van het land verbond. Op de kruising van deze twee verkeersassen moest het orgelpunt van het Manhattanplan komen: de acht torens van het World Trade Center, verdeeld over vier sokkels die elk een hoek van het kruispunt innamen (zie nr.20-32). Het WTC, ontworpen door de Compagnie de Promotion (CDP) van Charly De Pauw, moest een zakenstad binnen de stad worden, een wijk voor de wereldhandel.

Vanaf het begin van de jaren 1970 stootte de wens om het Manhattanplan uit te voeren echter op de vertraging van de economische activiteit. Enkel het eerste van de vier complexen van het WTC, op de noordoostelijke hoek van het kruispunt, werd naar plan uitgevoerd, tussen 1970 en 1973. Uit vrees het Manhattanplan te zien mislukken, besloot de Stad Brussel bijna de hele site met de grond gelijk te maken en het wegennet in te richten, met staatshulp. Terzelfder tijd werden de plannen voor de stadssnelwegen opgegeven, hoewel de breedte van de twee lanen werd behouden. Rond 1980 werd de Simon Bolivarlaan aangelegd. Het eerste straatdeel verving het place du Marché [Marktplein], dat aan de zuidkant werd afgeboord door de rue du Casino [Casinostraat], allebei aangelegd bij K.B. van 30.04.1850. Het tweede straatdeel nam de plaats in van enkele kleine, dicht bebouwde huizenblokken rond de rue Martha [Marthastraat], de rue des Roses [Rozenstraat] en de rue du Téléphone [Telefoonstraat], alle drie verdwenen. Het derde straatdeel verving het zuidelijke deel van het Sint-Rochus Voorplein. Het laatste straatdeel kwam op de plaats van de spoorweg van de Groendreef, die in 1954 buiten gebruik werd gesteld.

Begin jaren 1980 verrees het tweede WTC-gebouw, dat echter tot één toren beperkt bleef, op de zuidwestelijke hoek van het kruispunt gevormd door de twee lanen. Aan de oostkant, op grondgebied Schaarbeek, werden de twee voor het WTC voorbehouden bouwblokken langs het Noordstation uiteindelijk pas in de jaren 1990-2000 bebouwd met complexen die de door het plan van 1967 voorgeschreven volumetrie naleefden: de Proximus-torens in het zuiden (nr.27 Koning Albert II-laan), in het midden van de jaren 1990, en het North Galaxy-complex (nr.7-9 Simon Bolivarlaan – 33 Koning Albert II-laan), in 2005. Tot slot werden tussen 2008 en 2013 in het derde straatdeel aan pare zijde twee imposante, in “H” gekoppelde kantoorcomplexen gebouwd (Jaspers-Eyers Architects). Daartegenover, en aan weerszijden van het laatste straatdeel, strekken zich de groene ruimten van het Maximiliaanpark uit. Deze zes à zeven hectare grote zone langs de Helihavenlaan kreeg haar naam bij besluit van het College van de Stad van 06.11.1987.

Bij de opening van het park werd het deel van de laan tegenover het station tot Solvayplein gedoopt. Die naam werd echter al vlug toegewezen aan de weg die de Willem de Molstraat en de Kwatrechtstraat verbond, aan de noordkant van het station, terwijl de Bolivarlaan haar definitieve naam kreeg krachtens het besluit van het College van de Stad Brussel van 25.11.1983. Deze naam is een eerbetoon aan Simón Bolívar (1783-1830), een Venezolaans generaal en staatsman die een sleutelrol zou spelen in de onafhankelijkheid van verscheidene Latijns-Amerikaanse landen. Zijn borstbeeld, dat in 2011 werd ingehuldigd, staat in het eerste deel van de laan, tegenover het station.