Onderzoek en redactie

2016-2017

 

Bekijk de weerhouden gebouwen

De Tielemansstraat verbindt de Emile Bockstaellaan met het gelijknamige plein.

De straat vindt haar oorsprong in een oude bochtige weg die rue de la Cave of Kelder Straet werd genoemd; ze begon aan de Neckerdael Straet, de huidige Drootbeekstraat, en liep noordwaarts tot aan de grens met Jette. Rond 1878 werd het deel tussen de Drootbeekstraat en de spoorweg Brussel-Aalst, dat ook bekendstond onder de naam chemin de Meysse of Meysse Straet, rechtgetrokken en Tielemansstraat gedoopt, een beslissing bekrachtigd bij K.B. van 14.05.1879. Rond 1904 werd, in het kader van de aanleg van de Emile Bockstaellaan, krachtens de K.B.’s van 18.02.1899 en 05.10.1900, het zuidelijke deel van de straat vervangen door de Schildknechtstraat en werd enkel het deel van de Tielemansstraat ten noorden van de laan behouden. Aan pare zijde volgde de bebouwing de oorspronkelijke bouwlijn, terwijl de straat aan onpare zijde werd verbreed. In een tweede fase verloor de straat haar noordelijke uiteinde in het kader van de aanleg van de Gemeenteplaats (het toekomstige Emile Bockstaelplein), waar vanaf 1907 het gemeentehuis werd gebouwd. De straat kreeg twee aparte rijvakken: dat aan pare zijde, boven de spoorlijnen ter hoogte van het plein, bewaarde zijn oorspronkelijke hoogteverschil; dat aan onpare zijde, langs het gemeentehuis, vertoonde een heel lichte helling. De rijvakken werden gescheiden door een hellend plantsoen met daarop een oud betonnen urinoir onder houten tentdak.

De naam van de straat verwijst naar Jean-François Tielemans (1799-1888), de eerste voorzitter van het Hof van Beroep van Brussel, die enkele jaren in Laken woonde. Vroeger werd de naam verkeerdelijk Thielemans gespeld.

Aan pare zijde bevinden zich nog verscheidene bescheiden huizen die wellicht tot de jaren 1860 of 1870 teruggaan maar waarvan de meeste ingrijpend zijn gewijzigd. Naast het gemeentehuis, dat de helft van het huizenblok inneemt, bestaat de onpare zijde achteraan uit percelen van de Bockstaellaan, waarvan sommige zijn ingenomen door opslagplaatsen die voor of na W.O. I werden gebouwd. Vermelden we, op nr.30, een postkantoor uit 1958 dat een gebouw met eenzelfde functie verving, in L-vorm en met topgevels, wellicht gebouwd in de jaren 1900. Het was via dit nummer dat men vroeger toegang kreeg tot het uitgestrekte terrein van de NMBS, dat langs de spoorlijnen lag, tegenover het station van Tour & Taxis. Op het terrein, thans een industriezone die toegankelijk is via nr.2, staan een oude werkplaats met sheddaken en gevels met pilasters, en een klein lang en smal gebouw, allebei wellicht gebouwd rond de wisseling van de 19e en de 20e eeuw en vroeger afgeboord door verbindingssporen. De werkplaats, die in 1959 tot opslagplaats werd verbouwd, huisvest thans diverse ondernemingen.

Bronnen

Archieven
SAB/PP 3374 (ca. 1900).
SAB/OW 7632 (1949); 2: 71246 (1959), 80218 (1966), 83405 (1973); 30: 71490 (1954), 69423 (1958).


Publicaties en studies
COSYN, A., Laeken Ancien & Moderne, Imprimerie scientifique Charles Bulens, Brussel, 1904, pp. 128-129, 139, 141, 144-145.
VAN KRIEKINGE, D., Essai de toponymie laekenoise, Laken, 1995, s. p.
VAN NIEUWENHUYSEN, P., Toponymie van Laken (doctoraatsverhandeling in de Germaanse Filologie), UCL, Louvain-la-Neuve, 1998, pp. 1791-1792.

Tijdschriften
Almanach du Commerce et de l’Industrie, “Cave (rue de la)”, 1873, 1875.
Almanach du Commerce et de l’Industrie, “Tielemans (rue)”, 1878, 1906, 1907.
DILLEN, J., “Van Streuvels tot Vespasianus”, LACA Tijdingen, 4, jaargang 1, juni 1990, pp.3-4.

Kaarten / plannen
POPP, P. C., Atlas cadastral de Belgique, plan parcellaire de la commune de Laeken avec les mutations, 1866.