Typologie(ën)
Ontwerper(s)
René AJOUX – architect – 1953
François DE BOND – architect – 1953
Stijlen
Inventaris(sen)
- Inventaris van de Bioscoopzalen (1993)
- Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Het monumentale erfgoed van België. Laken (Archistory - 2016-2019)
- Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed 1939-1999 (ULB)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek
- Esthetisch
- Historisch
- Technisch
- Stedenbouwkundig
Onderzoek en redactie
id
Beschrijving
Voormalige
modernistische bioscoop, n.o.v. architecten René Ajoux en François de Bond,
1953.
Geschiedenis
In 1913 liet weduwe Dierickx,
de eigenares van een café op nr.102, aan de achterzijde van het gebouw een
“zaal voor cinematografische voorstellingen” bouwen die de naam Cinéma Odéon kreeg. Tijdens W.O. I lieten de
nieuwe eigenaars de bioscoop uitbreiden op het aanpalende perceel
(nr.100). Het plan, dat in 1916 door architect Z. Juniet werd ontworpen, behelsde
een grote zaal in Beaux-ArtsstijlArchitectuurstroming (ca. 1905-1930) met reminiscenties aan de grote Franse architectuurstijlen uit de 18e eeuw. Rijk en zorgvuldig gedecoreerde gevels in natuursteen en/of simili of in combinatie met baksteen. Borstweringen en poorten in fraai uitgewerkt smeedwerk. met galerijen op twee niveaus. In 1930
lieten dezelfde exploitanten de bioscoop verbouwen door architect Gaston Ide. Die wijzigde
het interieur en maakte de benedenverdiepingen van de twee oude huizen volledig
open. Zo ontstond een grote muuropening met art-decobelijning. In 1947 werd
de bioscoop, die toen de naam Rio kreeg,
voorzien van een nieuwe markies1. Beglaasde metalen of houten afdak; 2. Opvouwbaar zonnescherm boven raam of deur. . In 1953 werd het gebouw naar de plannen van de
architecten René Ajoux en François de Bond heropgebouwd volgens de modernistische
esthetiek en vergroot dankzij de aanhechting van een achterliggend perceel. De nieuwe
bioscoop werd het jaar daarop ingehuldigd. In 1975 sloot de bioscoop zijn
deuren en werd de benedenverdieping een handelspand. De bewaarde delen van het oude
gebouw werden op 17.06.2010 beschermd.
Beschrijving
Opstand aan straatzijde van vier
bouwlagen onder plat dak, en achteraan een zaal met dezelfde hoogte, onder een
zadeldak met schild.
Gevel
Symmetrische opstand van vier
bouwlagen, de tweede als tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen.. Fijne omlijsting in blauw
Labrador-marmer. Eerste twee bouwlagen onder een gebogen luifel
in gewapend beton, met geplafonneerde onderzijde en een rand in “duralumin”. Zijpilasters
oorspronkelijk bekleed met Lunel-marmer, thans met hout. Op de benedenverdieping, deur
naar de verdiepingen en twee etalages rond een brede toegang; dit geheel
verving een cirkelboog van glazen deuren die door een centrale kassa werd
doorbroken. Op de blindeZonder opening; blind venster, schijnopening. tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen. werden de affiches opgehangen. Verdiepingen
bekleed met tegels van blauwe zandsteen; bow-windowErker (afk. Engels, van bow: buiging, en window: venster) die door haar gebogen vorm integrerend deel uitmaakt van de gevel en de achterliggende ruimte. over twee bouwlagen die elk
zijn opengewerkt met een vensterregisterDoorlopende horizontale aaneenschakeling van vensters. met monelenStenen vensterstijl. bekleed met witte tegels. Dorpels en
kroonlijst in witsteen. De venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met variërende breedte versterken
het gebogen effect. Metalen raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met één tot drie verdelingen,
versierd met loodstrips met geel, groen en mauve glas. Aan weerszijden van de
bow-window, houten vlaggenmast gevat in dubbele betonnen ringen. Vloer
afgeboord met Labrador-marmer, lichtjes verhoogd ten opzichte van het trottoir.
Interieur
Zaal met groot balkon in gewapend beton. Rustend op een houten en stalen geraamte, verlaagd plafond met steengasbepleistering, behandeld als ruimtelijk gewelf dat in een boogConstructie waarvan de beschrijvende lijnen delen van cirkels of gebogen lijnen zijn en waarin alle drukkrachten optreden. neerdaalt boven het scherm. Boven het balkon, luchtopeningen in de vorm van druppels. Een lichtgordijn aan beide zijden van de zaal schept een golfeffect tot aan het scherm, waar het neerkomt in een hollijst. Decoratie van stuc en lambriseringWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, …. Acht wandlampen in de vorm van een borstelige hoorn.
Bronnen
Archieven
SAB/OW Laken 1001 (1913), Laken PV Reg. 167 (06.10.1916), Laken PV Reg. 169 (15.03.1918), Laken 5303 (1920), 37459 (1930), 58208 (1947), 63243 (1952-1953), 77145 (1962), 85353 (1975).
Publicaties en studies
VAUTHIER, E., Cinéma Rio. Laken – Bruxelles, Architecte: René Ajoux et François de Bond – 1954. Analyse patrimoniale en vue de l’introduction d’une procédure de classement comme monument, 2005.
Tijdschriften
Almanach du Commerce et de l’Industrie, “Marie-Christine (rue)”, 1914, 1935, 1939, 1946-1947.