Onderzoek en redactie

2016-2017

 

Bekijk de weerhouden gebouwen

De Gustave Schildknechtstraat verbindt de Drootbeekstraat, op de hoek met de Moorsledestraat, met de Emile Bockstaellaan. De Lokvogelstraat mondt er aan onpare zijde op uit.

De straat ligt gedeeltelijk op de bedding van de Tielemansstraat, een bochtige weg die oorspronkelijke rue de la Cave of Kelder Straet heette. Ze begon aan de Neckerdael Straet, de huidige Drootbeekstraat, en liep noordwaarts tot aan de grens met Jette. Rond 1878 werd het deel tussen de Drootbeekstraat en de spoorweg Brussel-Aalst, dat ook bekendstond als de chemin de Meysse of Meysse Straet, rechtgetrokken en Tielemansstraat gedoopt, een beslissing bekrachtigd bij K.B. van 14.05.1879. Rond 1904 werd het zuidelijke deel van de straat vervangen door de Schildknechtstraat, in het kader van de aanleg van de Emile Bockstaellaan, krachtens de K.B.’s van 18.02.1899 en 05.10.1900. De naam van de straat is een eerbetoon aan Gustave Charles Adolphe Schildknecht (1846-1925), een Lakens industrieel die onder meer medeoprichter was van de Crèche Ernest Salu (zie Molenbeekstraat nr. 38).

Tussen 1907 en W.O. I werden slechts enkele huizen in de straat gebouwd, de meeste in eclectische stijl, zoals nr. 87 (1911), waarvan de tweezijdige erker thans verdwenen is. De bouwactiviteit kwam dan weer op gang tijdens het interbellum, met gebouwen in eclectische stijl, art-decostijl of modernistische stijl, zoals op nr. 66 (n.o.v. architect Frans De Keuleneer, 1938). Op de hoek met de Drootbeekstraat bevond zich aan pare zijde een geheel van arbeiderswoningen dat in 1920 voor de Lakense Haard werd opgericht. Het bestond uit een gebouw ontworpen door architect Jean-Baptiste Dewin, gevolgd door drie andere gebouwen van de hand van architect Adolphe Puissant. De identieke gevels van laatstgenoemde huizen waren versierd met laterale loggia’s en een centrale insprong. Een vierde gebouw van Puissant vulde het geheel aan, op nr. 113 van de Drootbeekstraat (zie dit nummer). Rond 1991 werden de vier gebouwen aan de Schildknechtstraat vervangen door een nieuw sociaal complex (n.o.v. architect Marc Vanden Bossche, 1989).

Gustave Schildknechtstraat 24 tot 28-52, zocht over de voormalige [i]Établissements Édouard Materne[/i] (verzameling Eric Christiaens/Laca).

In de straat werden ook verscheidene industriële gebouwen gevestigd. Op nr. 10-20, bouwde het voormalige Maison Edmond Nolf, ook de Charbonnière Bruxelloise genaamd, in 1912 aan straatzijde een gebouw met puntgevel, waarvan de omheiningsmuur in de jaren 1970 helaas werd verwijderd; achteraan bevonden zich grote hangars. Op nr. 24 huisvestte een gebouw met puntgevel oorspronkelijk het atelier van de kunstsmeden Delaunoit en Crickx (n.o.v. architect Jo. De Villers, 1926). Op nr. 28-52 bevond zich vanaf 1924 de fabriek van gekonfijt fruit, gekonfijte kastanjes en jam van R. Righenzi, die in datzelfde jaar ook opdracht gaf voor de bouw van het aanpalende huis (nr. 26, n.o.v. architect Pierre Netels). In 1928 liet de firma, die inmiddels tot Corosa was omgedoopt, het linkergebouw optrekken (nr. 28), ook door Pierre Netels. Het geheel werd overgenomen door de Etablissements Edouard Materne en in 1941 verbouwd door architect Victor Degand. Sinds de jaren 1980 bevindt zich op nr. 24 en 28-52 het Vlaams gemeenschapscentrum Nekkersdal (bureau Archiras, 1982-1989), dat zich uitstrekt tot aan nr. 107a-109 Emile Bockstaellaan (zie dit nummer). Aan onpare zijde vermelden we, op nr. 7-9, het gebouw van de voormalige korsettenfabriek Louis Baroen & Cie, ontworpen in 1927 en verhoogd in 1928 en 1937. Daarnaast wordt een groot deel van het huizenblok ingenomen door een voormalige draadtrekkerij die tot woningen is omgebouwd (zie nr. 33).

Bronnen

Archieven
AAM/fonds Jean-Baptiste Dewin.
AAM/fonds Adolphe Puissant.
SAB/PP 3374 (ca. 1900).
SAB/OW 77632 (1949); 2 tot 18: Laken 5341 (1920); 7-9: 52017 (1927), 38751 (1928), 51061 (1937); 20: Laken PV Reg. 136 (13.06.1912), Laken PV Reg. 170 (06.06.1919), 53904 (1924), 37335 (1930), 53437 (1940), 83601 (1973); 22-24: 53905 (1926); 26: 53907 (1924-1925); 28-52: 51698 (1924), 37971 (1928), 37428 (1929), 38754 (1929), 37604 (1930), 55072 (1941), 82636 (1965), 94604 (1982), 95992 (1989); 66: 66752 (1938); 87: Laken 2649 (1911).


Publicaties en studies
Brusselse wandelingen.
 3. Arbeiderswoningen en sociale huisvesting in LakenCel Historisch Erfgoed van de Stad Brussel, Brussel, 1998, p. 12.
COSYN, A., Laeken Ancien & Moderne, Imprimerie scientifique Charles Bulens, Brussel, 1904, pp. 128-129, 139, 141, 144-145.
MOUTURY, S., CORDEIRO, P., HEYMANS, V., Le logement ouvrier et social à Laeken. Étude historique et architecturale débouchant sur des propositions de mesures de protection, Cel Historisch Erfgoed van de Stad Brussel, Brussel, 1997, pp. 74-76.
VAN KRIEKINGE, D., Essai de toponymie laekenoise, Laken, 1995, s. p.
VAN NIEUWENHUYSEN, P., Toponymie van Laken (doctoraatsverhandeling in de Germaanse Filologie), UCL, Louvain-la-Neuve, 1998, pp. 927-928, 1791-1792.

Tijdschriften
Almanach du Commerce et de l’Industrie, “Cave (rue de la)”, 1873, 1875.
Almanach du Commerce et de l’Industrie, “Tielemans (rue)”, 1878.
Almanach du Commerce et de l’Industrie, “Schildknecht (rue Gustave)”, 1905, 1924.
PUISSANT, A., “L’Habitation à bon marché”, L’Emulation, jaargang XLVII, nr.2, februari 1927, p. 21.