Onderzoek en redactie
Bekijk de weerhouden gebouwenDe Charles Ramaekersstraat verbindt de Emile Bockstaellaan met de Prins Leopoldsquare en kruist de Alfred Stevensstraat.
Het eerste straatdeel vormde oorspronkelijk het laatste deel van de de Vrièrestraat, waarvan de naam, die in 1885 werd toegekend, verschillende oudere wegen omvatte die een bochtig parcours volgden langs de Molenbeek, tussen de Sint-Annadreef en de Fransmanstraat (de huidige Alfred Stevensstraat). Ter hoogte van de toekomstige Ramaekersstraat liep de Molenbeek, die van Jette in de richting van de Kleine Zenne slingerde, via het Koninklijk Domein in rechte lijn langs de noordrand van het stratennet. Een volledige herinrichting van de zone werd verordend bij K.B. van 18.02.1899. Er werd een stervormige wijk ontworpen, met centraal de toekomstige Prins Leopoldsquare, die omstreeks 1905 werd aangelegd. Bij die gelegenheid werd het einde van de de Vrièrestraat, die in dat jaar tot Charles Ramaekersstraat werd omgedoopt, verlengd tussen de Fransmanstraat en de square, terwijl het bestaande straatdeel werd rechtgetrokken en verbreed. Tussen 1904 en 1907 werd de Molenbeek overwelfd en liep ze van dan af onder de Ramaekersstraat, voordat ze uitmondde in een stuwbekken in het midden van de square, die tussen 1927 en 1930 werd opgehoogd. De naam van de straat herinnert aan Charles Ramaekers, secretaris-generaal van het ministerie van Spoorwegen en P.T.T. Hij gaf opdracht tot de overwelving van de treinsporen op het Emile Bockstaelplein, die in 1905 werd uitgevoerd.
In het eerste straatdeel aan pare zijde werd, vóór 1872, de Gasfabriek van Laken gevestigd. Deze fabriek werd beheerd door de Compagnie Anonyme du Gaz de Sint-Josse-ten-Noode, en in 1907 werd ze nog vergroot, voordat ze haar deuren sloot net voor of tijdens de Eerste Wereldoorlog.
De fysionomie van de straat wordt in grote mate bepaald door de aanwezigheid van verscheidene sociale woningcomplexen die in verschillende periodes zijn verwezenlijkt i.o.v. de Lakense Haard. De eerste werden in 1921 en 1922 ontworpen door de architecten Jean-Baptiste Dewin, Joseph Diongre en Adolphe Puissant en verrezen op de site van de voormalige gasfabriek (zie nr.4, 14 tot 36 en 38a). In 1950 verrezen nog drie andere complexen: het eerste, dat het tweede bouwblok aan pare zijde innam (nr.40 tot 48), werd ontworpen door de architecten François De Bondt, Auguste Peeters en Ferdinand Petit; het tweede was van de hand van architect Egide Dekeuleneer (zie nr.3a tot 7), en het derde, op de hoek met de Alfred Stevensstraat, van de architecten Art. Paulis en Fr. Thomisse (nr.49, 51 en Stevensstraat 40).
Naast enkele gebouwen uit 1914 werd de straat hoofdzakelijk tijdens het interbellum bebouwd, met huizen en opbrengstpanden met eclectische inslag, zoals nr.8 (n.o.v. architect M. Vidy, 1922) en 23 (n.o.v. architect François De Bondt, 1929-1932), in art-decostijl, zoals nr.13 (1927), of in modernistische stijl, zoals nr.19 (1934).
Bronnen
Archieven
SAB/AR straten, doos 38-53, cote 42, nr.7 (23.07.1885); doos 54-63, cote 61, nr.17 (23.08.1905); doos 233-235, cote 235, nr.92 (25.06.1930).
SAB/PP 3429 (1888).
SAB/OW Laken 2774 (1872), Laken 1801 (1907); 8: 27587 (1922); 13: 52911 (1927); 19: 44516 (1934); 23: 40554 (11929-1932); 40 tot 48: 62243 (1950); 49, 51: 62245 (1950).
Publicaties en studies
VAN KRIEKINGE, D., Essai de toponymie laekenoise, Laken, 1995, s. p.
VAN NIEUWENHUYSEN, P., Toponymie van Laken (doctoraatsverhandeling in de Germaanse Filologie), UCL, Louvain-la-Neuve, 1998, p. 679.
Tijdschriften
Almanachs du Commerce et de l’Industrie, “de Vrière (rue)”, 1888, 1905.
Almanachs du Commerce et de l’Industrie, “Fransman (rue)”, 1885, 1887.
VAN DER ELST, W., “Weer een vijver… in de Prins Leopoldsquare te Laken”, Laca Tijdingen, jaargang 21, 3, juli 2010, pp. 14-37.
VAN DER ELST, W., “Alphonse Wautersstraat in Laken. Emile Wautersstraat in Laken”, Laca Tijdingen, 4, oktober 2013, pp. 20-31.